Cumhuriyet'te yer alan habere göre, CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Başkanlık Divanı Üyesi Av. Sevda Erdan Kılıç, konut kiraları gibi iş yeri ve ofis kira artış oranının da belirli bir süre sabitlenmesi amacını taşıyan; Türk Borçlar Kanunu, Vakıflar Kanunu ve Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Başkanlığına sundu.
Yazılı açıklama yapan Kılıç, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar konut kira artışlarına yüzde 25 üst sınırı getirildiğini anımsattı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) da yaptığı düzenlemeyle, okullardaki kantin ve benzeri yerlerin kira artış oranlarını 11 Eylül 2023'e kadar yüzde 25 ile sınırlandırdığını ifade eden CHP’li Kılıç, bu düzenleme ile de yaklaşık 20 bin kantinci esnafının ekonomik olarak rahatlamasının amaçlandığını bildirdi.
“KİRACISINI ÇIKARMAK İÇİN DÜKKANININ ÖNÜNE BİR KAMYON TOPRAK DÖKENLER VAR”
CHP’li vekil, bazı zincir marketlerin de fiyatlarını bir ay süre ile artırmama kararı aldıklarını da hatırlatarak, “Ancak gerçek ve tüzel kişiler ile Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sahibi oldukları iş yerleri ve ofislerin kiralarına yaptıkları yüzde 300’ü bulan zamlar, pandemi ve ardından AKP iktidarının yanlış politikaları sonucu girilen ekonomik girdap nedeniyle zaten zor günler geçiren esnafın belini iyice bükmektedir.
Yüksek elektrik ve doğalgaz faturalarına girdi maliyetlerinin yüksek olması da eklendiğinde, esnaflar artık nefes alamaz duruma gelmiştir. İş yeri sahiplerinin yüksek kira artış talepleri, iş yeri sahibi ile kiracıyı karşı karşıya getirmekte, zaman zaman gerginliğe ve kavgalara varan sürtüşmelere neden olmaktadır.
Kiracının yüksek kira artışını kabul etmemesi durumunda, sahibi olduğu mülkün önüne bir kamyon toprak döken mal sahiplerinin olduğuna ilişkin haberler zaman zaman basına yansımaktadır. Kiracı yüksek kira artışını kabul etmemesi durumunda, yıllardır işlettiği, yatırım ile tadilat ve dizayn değişiklikleri yaptığı, tabelalar astığı iş yerinden çıkmak durumunda kalmaktadır. Bir esnafın o kadar yatırım yaptığı, yıllardır işlettiği dükkanından ayrılıp başka bir yere gitmesi, o esnafı artık bir daha ticaret yapamaz hale getirmektedir” diye konuştu.
“İZMİR’DE ESNAFA KİRALARINA YÜZDE 122,93 ORANINDA ZAM YAPILDI”
Devlet, memur ve emekliye yüzde 30 zam yapıldığını ve TÜİK’in ocak ayı işyeri kira artış oranını yüzde 72,31 olarak açıkladığını belirten Kılıç, “Ancak pandemiye kadar sahibi olduğu iş yerlerine yüzde 10 seviyesinde kira artışı yapan, salgın döneminde bu oranı yüzde 25’e çıkaran SGK, İzmir’de esnafa kiraladığı işyerlerine yüzde 122,93 oranında zam yapmıştır” dedi.
“İFLASLAR GELECEK”
İstanbul Tahtakale’de bulunan Vakıf Han'daki ve İzmir’de Kemeraltı Çarşısı bünyesinde yer alan Kestanepazarı Camii, Başdurak Cami, Salepçioğlu Han, Konak Vakıflar Çarşısı, Kızlarağası Han gibi birçok yerde binlerce esnafın kiralarına yüzde 300’ü bulan zamlar nedeniyle mağdur olduklarını vurgulayan CHP Milletvekili Av. Kılıç, “Çarşının emektarı olan 30-40 yıllık esnaf, mülkiyeti devlete ait işhanlarında istenen astronomik kira rakamları karşısında tahliye endişesi yaşamaktadır. Kira artış oranlarının böyle devam etmesi durumunda iflaslar peşi sıra gelecektir.” ifadelerini kullandı.
“ESNAFI ‘MAL SAHİBİ NE ZAMAN ÇIK DİYECEK’ ENDİŞESİNDEN KURTARALIM”
Aynı şekilde şahıslara ait iş yerleri ve ofislerin kiralarında da yüksek artışlar meydana geldiğini dile getiren Kılıç, “Artan maliyetler nedeniyle zor günler geçiren esnafın sıkıntısı, mülk sahiplerinin yüksek kira artış talepleriyle katlanmıştır. İzmir Alsancak'ta işletmelerin 20 bin TL’den 140 bin TL’ye kadar kira bedellerini ödemek zorunda bırakılmaları, o işletmelerin kepenk kapatması anlamına gelmektedir. Kriz ortamında esnaf bu kiraları nasıl ödeyecek?
Faturalar, diğer giderler ateş pahası olmuş, esnaf para kazanamıyor, bu kiralarla nasıl başa çıkacak? Esnaf, deyim yerindeyse kiraya çalışıyor. Esnaf daha pandemiden kalan borçlarının taksitlerini ödüyor. İşçiye, memura yüzde 30 zam ama esnafın kirasına yüzde 300 zam... Böyle giderse birçok iş yeri kapanacak. Ülkenin bütün zararını esnaf mı ödeyecek?
İş yeri ve ofis kira artış oranının belirli bir süre sabitlenmesi, esnafı ‘acaba mal sahibi ne zaman çık diyecek’ korku, endişe ve stresinden kurtaracak, ekonomik olarak rahatlatacaktır. Bu nedenle kira artış oranları 31 Aralık 2023 tarihine kadar en fazla yüzde 30 olacak şekilde sınırlandırılmalıdır. Devlet de gayrimenkul sermaye iradı (geliri) tahsil ettiği verginin bir kısmından feragat ederek destek sağlayabilir” diye konuştu.
