Sözcü Gazetesi'nden Nedim Türkmen'in Yazısı...
7394 Sayılı “Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 15 Nisan 2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yürütme ve yürürlük maddeleri dahil toplam 40 maddeden oluşan kanunda; çalışma veya oturma izni alarak, altı aydan daha fazla yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları ile yabancılara KDV istisnası kapsamında teslim edilen konut veya işyerinin elde tutma süresinin 3 yıla çıkarılmasına ilişkin düzenleme yapıldı.
Bu düzenleme 1 Mayıs 2022'de yürürlüğe girecek. Bugün sizlerle birlikte, büyük bir eşitsizlik ve adaletsizliğe neden olan bu uygulamada süre neden 1 yıl belirlenmişti ve neden 3 yıla çıkartıldı sorularına yanıt arayacağım.
KATMA DEĞER VERGİSİ ÖDEMEDEN AL, BİR YIL SONRA SAT, OH NE ALA MEMLEKET
Bu istisna 01.04.2017 tarihinden itibaren uygulanmaya başlamıştır. Satış bedelinin yarısı fatura tarihinden önce döviz olarak Türkiye'ye getirilerek satıcıya ödenmiş olmalı ve kalan yarısının da en geç 1 yıl içinde döviz olarak Türkiye'ye getirilerek satıcıya ödenmesi gerekmektedir.
Tapu devri sırasında, satıcıların KDV istisnası uygulandığına ilişkin bildirim yapmaları ve 1 yıl içinde satılamayacağı yönünde tapuya şerh koydurmaları gerekmektedir (Bu süre 1 Mayıs 2022'den itibaren 3 yıla çıkıyor).
İstisna, yapı ruhsatında; konut, dükkân, ofis, büro, rezidans, apart daire, devre mülk ve benzeri olarak tanımlanan konut veya işyerlerinin ilk teslimlerinde uygulanmaktadır.
Bu nitelikteki yapıların, kullanıma hazır durumda teslim edilmiş olması gerekiyor. Kat irtifakı kurulmuş olan yerler de fiilen kullanıma hazır teslim edilebilecek durumda ise istisnadan faydalanılır.
İstisnanın usulüne uygun uygulanmaması halinde; tahsil edilmeyen vergi, satıcıdan vergi ziyaı cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir. Alıcı da müteselsilen sorumludur.
VATANDAŞLIK DAHA UCUZ HALE GELİYOR
Yabancıların konut, işyeri, arsa, tarla vb. gayrimenkuller alarak Türk vatandaşlığı hakkını kazandığını da belirtelim. (250 bin dolarlık sınır, 400 bin dolara çıkartıldı.)
Vatandaşlık için, hem çok düşük bedel hem de konut ve işyeri satın almaları halinde; Katma Değer Vergisiz satın alma olanağı sağlıyoruz.
Ayrıca, Türk vatandaşlığı için konut ve işyeri alınması durumunda; taşınmazın tapu kaydına 3 yıl süre ile devir ve terkin yapılmayacağına dair şerh konulur.
Sadece konut veya iş yerinin yabancılar tarafından hem KDV istisnası uygulanarak hem de vatandaşlık için satın alınabilmesi mümkün, arsa ve arazi de KDV istisnası mevcut değil ama vatandaşlık için kullanılabilir.
KAFAMDA DELİ SORULAR
Ülkemizde son 9 yılda yabancıya satılan konut sayısı 293 bin oldu. Bu yılın ilk üç ayında Türkiye ‘de satılan toplam konut sayısı 320.063 olurken, bu satışın yüzde 4.5'i olan 14.344 adedini yabancılara sattık. Bu oran şimdiye kadarki en yüksek oran oldu.
Bu istatistikler sadece satılan konut sayısını gösteriyor. Yabancılara yıllar itibariyle satılan işyeri sayısını maalesef bilemiyoruz.
Yazımı bazı sorular sorarak tamamlamak istiyorum:
Yabancılar, şu ana kadar ülkemizde Katma Değer Vergisi ödemeden kaç adet konut ve işyeri satın almıştır? Bu satışlar nedeniyle yabancılardan tahsil edilmeyen Katma Değer Vergisi tutarı ne kadardır?
Vatandaşlık için konut ve işyeri alana 3 yıl satmama şartı getirirken, Katma Değer Vergisi istisnasından yararlanılarak, hiç KDV ödemeden alınan konut ve işyerlerinin bir yıl gibi kısa bir sürede satılabilmesine neden izin verildi? (01.05.2022'den itibaren bu süre 3 yıla çıkıyor.)
1 Nisan 2017 ile 1 Mayıs 2022 tarihleri arasında Katma Değer Vergisi ödenmeden alınmış ve alıştan itibaren 1 yıl sonra satılmış konut ve işyeri sayısı ne kadardır?
Türk vatandaşları, konutların net alanının 150 metrekareye kadar olan kısmı için yüzde 8 ve 150 metrekarenin üzerindeki kısımlar içinse yüzde 18 Katma Değer Vergisi öderken, yabancıların hiç ödememesi eşitlik ve adalet ilkelerine aykırı değil mi? Yine müteahhitten yüzde 18 Katma Değer Vergisi ödeyerek, daha yüksek maliyet ile işyeri satın alan Türk vergi mükellefine ne söylemek istersiniz?
Bir gayrimenkul iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkartıldığında; doğan kazanç ile ilgili olarak “değer artış kazancı” nedeniyle gelir vergisi beyannamesi vermek gerekmektedir. Şu ana kadar bu durumdaki yabancılar ile ilgili olarak ne kadar vergi salınmış ve ne kadar ceza kesilmiştir?
Ülkemizde en çok konut ve işyeri satın alan ülke vatandaşlarına, bu ülkelerin iş insanları Türk ortakları ile birlikte önceden blok blok satın alma yapıp, daha sonra bunları kendi vatandaşlarına lüks ofislerinde pazarladıklarına göre; bu iş modelinin ve Türk ortaklarının önünü açmak ve onlara haksız kazanç sağlamak için mi KDV istisnası getirilmiştir?
Soruları daha fazla uzatmanın bir anlamı yok. Ülkenin döviz rezervlerini sat, rezervler eksiye düşsün. Sonra ülkeye döviz gelmesini sağlamak için, dünyada hiçbir ülkenin vermediği ödünleri ver.
