Emlak danışmanları, alıcı ve satıcı ya da kiracı ve mal sahibi arasındaki işlemleri kolaylaştıran profesyonellerdir. Ancak bu süreçte yaptıkları her işlem, hukuken de bazı yükümlülükler doğurur. Türk Borçlar Kanunu, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler, emlak danışmanlarının görev ve sorumluluklarını belirlemektedir.
Bilgilendirme Yükümlülüğü
Emlak danışmanı, tarafları eksiksiz ve doğru şekilde bilgilendirmek zorundadır. Gayrimenkulün tapu durumu, ipotek ya da haciz olup olmadığı, iskan ruhsatı gibi kritik bilgiler açıkça beyan edilmelidir. Aksi halde alıcının zarara uğraması durumunda, danışman hukuki sorumluluk altına girer.
Sözleşme Zorunluluğu
Danışman ile hizmet alan kişi arasında hizmet sözleşmesi yapılması gerekir. Bu sözleşme, hizmetin kapsamını, süresini, ücretini ve tarafların yükümlülüklerini belirler. Sözleşmesiz hizmet veren danışman, hukuki bir ihtilafta savunmasız kalabilir.
Yetkisiz Taahhüt Veremez
Emlak danışmanı, taraflardan birinin rızası olmadan herhangi bir fiyat, koşul ya da süre taahhüdünde bulunamaz. Böyle bir durumda, danışman kendi adına sorumluluk doğurmuş olur ve zarar karşılamak zorunda kalabilir.
Bilgi ve Belge Gizliliği
Danışman, sürece dahil olan kişilere ait özel bilgileri (kimlik, tapu, iletişim vb.) üçüncü kişilerle paylaşamaz. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) gereği, bu bilgiler güvenli şekilde saklanmalı ve sadece işlemle sınırlı olarak kullanılmalıdır.
Ticaret Bakanlığı Yönetmeliklerine Uyum
Emlak danışmanlarının Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’e uygun şekilde yetki belgesi alması zorunludur. Yetki belgesi olmadan faaliyet göstermek hem idari para cezasına hem de işin durdurulmasına neden olabilir.
Haksız Rekabet ve Manipülasyon Yasağı
Gerçeğe aykırı ilanlar, fiyat şişirme ya da yanıltıcı bilgilerle alıcıları ya da satıcıları etkilemeye çalışmak, hem etik dışıdır hem de suç teşkil eder. Bu tür eylemler, Reklam Kurulu tarafından para cezası ile sonuçlanabilir.
Komisyon Ücreti Konusu
Danışmanlar, satış ya da kiralama işleminden sonra ancak hizmet sözleşmesinde belirtilen oranda komisyon talep edebilir. Satış işlemi gerçekleşmemişse, çoğu durumda danışmanın komisyon alma hakkı doğmaz.
Sadece Aracı Değil, Sorumlu Kişi
Emlak danışmanları, yalnızca alım-satım sürecinde rehberlik eden kişiler değil, aynı zamanda birçok hukuki yükümlülüğe sahip profesyonellerdir. Hem alıcı hem de satıcı taraf için güvenilir bir işlem süreci için danışmanların bu sorumluluklarını titizlikle yerine getirmesi gerekir.