Konut Satışları Mercek Altında
Vergi kaçağının en yoğun yaşandığı alanlardan biri olan gayrimenkul sektöründe yeni bir denetim süreci başladı. Özellikle konut satışı sırasında satış bedelini düşük göstererek daha az tapu harcı ödeyen kişiler Gelir İdaresi’nin radarına girdi. Yapılan incelemeler sonucunda bu kişilere uyarı yazıları gönderiliyor.
Yapay Zeka ile Tapu Harcı Takibi
Gayrimenkul değer tespiti için yapay zeka destekli sistemler kullanılıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, Mekânsal Veri Analizi (MEVA) Sistemi üzerinden belediye rayiç bedelleri, bölgesel emsal satış değerleri, ilan sitelerindeki fiyatlar ve değerleme raporlarını karşılaştırarak, tapuda beyan edilen bedelin piyasa koşullarına uygun olup olmadığını analiz ediyor.
Otomatik Tespit, 15 Günlük Süre
Denetimler kişi bazlı değil; sistem otomatik çalışıyor. Uyumlu olmayan beyanlar için mükelleflere tapu harcı farklarını ödemeleri gerektiğine dair yazılar gönderiliyor. Bu yazılarda ilgili taşınmazın adresi, beyan edilen satış bedeli ve emsal bedelle arasındaki fark açıkça belirtiliyor. Mükelleflerin 15 gün içinde pişmanlık hükümlerinden faydalanarak beyan farklarını ödemeleri tavsiye ediliyor.
Değer Barışı ve Harçlarda Düzenleme Talebi
Uzmanlar, bu sorunların temelinde gerçek satış bedelinin yıllardır düşük gösterilmesi olduğunu vurguluyor. Bu durumun, müteahhitlerin ilk satışlarda düşük değer göstermesiyle başladığı, ikinci el satışlarda da sürdüğü belirtiliyor. Sektörde daha şeffaf ve adil bir sistem için “değer barışı” çağrısı yapılıyor. Ayrıca, vatandaşların gerçek satış bedellerini beyan etmeye teşvik edilmesi için tapu harçlarında da makul seviyelerde bir indirim yapılması öneriliyor.
Tapu Harcı Ne Kadar?
Mevcut uygulamaya göre tapuda beyan edilen devir bedeli üzerinden hem alıcıdan hem satıcıdan yüzde 2 oranında tapu harcı alınıyor. Ancak beyan edilen bedel, emlak vergi değerinin altında olamaz. Düşük beyan tespit edilirse, eksik tapu harcı farkı daha sonra ayrıca tahsil ediliyor.
Vatandaşlara Uyarı
İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi pilot illerde başlayan denetimlerin kapsamı genişliyor. Vatandaşların olası cezalardan kaçınmaları ve sorun yaşamamaları için konut satışlarında gerçek satış değerini beyan etmeleri büyük önem taşıyor.