Akşam'da yer alan habere göre, Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra başta İstanbul olmak üzere pek çok ilde kentsel dönüşüme olan ilgi arttı. Bu süreçte vatandaşlar, yasal hakları ile ilgili araştırma içine girdi. 'Onay' konusu ise en çok merak edilenlerin başında geliyor. Hukukçular riskli yapı analizi için mülk sahiplerinden birinin başvurusunun yeterli olduğunu belirtirken, olası yıkım sonrasında arsa üzerinde yapılacak yapı için ise mülk sahiplerinin 3'te 2 çoğunluğu şartı arandığını söyledi. NEREYE BAŞVURULUR? İstanbul 2 Nolu Barosu avukatlarından Helin Görgül, binanın belli yerlerinden alınan beton örneklerinin özel laboratuvarlarda incelenmesiyle yapının depreme karşı dayanıklı olup olmadığının belirlendiğini kaydetti. Riskli yapı tespiti için çoğunluğa gerek olmadığını, yapı maliklerinden birinin kendisi, avukat, vasi gibi kanuni temsilcileriyle başvuruda bulunabileceğini belirten avukat Görgül, "Risk tespitinde 3'te 2 çoğunluk kararına ihtiyaç yok. Malikler veya kanuni temsilcileri, bakanlıkça lisans verilen ve listesi Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın resmi internet sitesi ile 'www.kentseldonusum.gov.tr' adresinde güncel olarak yayımlanan kurum veya kuruluşlara başvurabilir" dedi. MASRAFLAR KİME AİT? Riskli yapı tespiti masraflarının maliklere ait olduğunu belirten Görgül, şunları söyledi: "Riskli yapı tespiti ile yıktırma işlemlerinin bakanlık veya belediye tarafından yapılması halinde, masraflardan malikler hisseleri oranında sorumludur. Riskli yapı tespitinin masrafları, bakanlıkça veya idarece ilgilisine yapılacak tebligatı takip eden bir aylık süre içinde ödenir." Görgül, risk tespiti yaptırılmanın zorunlu olmadığını ancak yapıların risklilik durumunun can güvenliği bakımından önemli olduğunu söyledi. GÜÇLENDİRMEK MÜMKÜN Riskli yapının yıktırılması yerine güçlendirilmesinin istenilmesi halinde ise öncelikle güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunun tespit ettirilmesi gerektiğini söyledi. Binanın güçlendirilebilir olması halinde de 'bütün kat maliklerinin beşte dördünün (4/5) yazılı rızasının olması' gerektiğinin altını çizen Görgül, bunun mümkün olmadığı durumlarda ise ilgili mahkemece 'yapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğu' şekilde güçlendirme projesinin hazırlatılarak imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması gerektiğini kaydetti. 15 GÜNDE RAPOR Riskli yapı raporunun 15 gün içinde yapının bulunduğu yerdeki tapu müdürlüğü veya belediyeye verilecek bir dilekçe ile alınabileceğini belirten Görgül, "Teknik heyetin, riskli bina raporunu uygun bulması halinde rapor kesinleşir ve yıkım süreci başlar. Binanın riskli olmadığına karar verilmesi halinde ise tapuya konulan 'riskli yapıdır' şerhi kaldırılır" dedi. KİRACI 'SAĞLAMLIK' TESPİTİ İSTEYEBİLİR İstanbul Barosu Kat Mülkiyeti Hukuku Komisyonu Kurucu Başkanı Şeref Kısacık, kiracıların mülk sahiplerinden can ve mal güvenlikleri açısından sağlam bir binada oturup oturmadıklarının tespitini isteyebileceğini söyledi. YIKIM İÇİN ÇOĞUNLUK GEREKLİ Avukat Helin Görgül, yapının yıkımı gerçekleştikten sonra bina yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı ve diğer usullere ilişkin paydaşların en az 3'te 2 çoğunluğu ile karar verilebileceğini söyledi. MÜTEAHHİDİN İŞ YAPMA GÜCÜNE BAKIN Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, vatandaşların kentsel dönüşüm sürecinde ilk olarak ön incelemeye dikkat etmeleri gerektiğini söyledi. Tapu ve imar durumu öğrenildikten sonra müteahhitle görüşme yapılması gerektiğine dikkat çeken Kiraz'ın tavsiyeleri şöyle: "Müteahhidin kredibilitesini, piyasadaki iş yapma gücünü öğrenin. Müteahhitle sağlam, hukuki ve teknik şartnamesi düzgün olan bir sözleşme imzalayın. Beton ve kullanılacak malzemelerin kaliteleri, zemin yapısı vesaire bütün hepsinin, mutlaka bir inşaat mühendisi denetiminden geçen teknik şartname ile kayıt altına alınması gerekir. Yine sözleşmede süre, cezai şartlar, müteahhide pay devirleri, müteahhidin sıkıntıya düşmesi halinde yapabileceği hususlar, cezai şartlar, garantörlük gibi önemli hususlar da mutlaka yer almalı."