İhracatla üretimini artıran endüstrici, yüzde 80’lere dayanan kapasite oranıyla birlikte yeni fabrika yatırımına yönelmek istiyor fakat yer sorunu tabir yerindeyse kâbusa dönüşmüş durumda.
Sanayi yerleri, konut fiyatlarıyla yarışıyor. İşletme sermayesinin değerli kısmını yere, toprağa yani ranta yatırmak zorunda kalıyor.
“Birileri işi ranta çeviriyor”
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Lideri Yavuz Eroğlu, toplam alan içinde sanayi arsa hissesinin Almanya’da yüzde 4,5 iken Türkiye’de yalnızca binde 3 olduğunu ve bu sebeple fiyatların yüzde 150 arttığını söyledi.
Eroğlu, “Türkiye genelinde sanayi binalarının metrekare başına ortalama ünite bedelleri son 1 buçuk yılda en az yüzde 54 arttı.
Büyümek isteyen endüstrici, astronomik arsa fiyatları yüzünden yatırımda tıkandı. Türkiye’nin süratli kalkınmasının önündeki en büyük manilerden biri, sanayi yeri arzındaki yetersizlik.
Arz talebi karşılayamıyor. Arz-talep istikrarı olmayınca da birileri durumu fırsat görüp, sanayi yerlerini spekülasyonla yatırım aracı üzere kullanarak işi ranta çeviriyor” dedi.
“Kredi bulamayınca arsa yatırımı yapıyorlar”
İhracat pazarlarına yönelik talebi karşılamak için endüstricinin, yeni yatırımlara yönelmek istediğini lisana getiren Eroğlu, “Uluslararası piyasalarda para siyasetleri sıkılaşıp, faiz artışlarıyla birlikte kıymetli hale gelince finansmana erişmek de zorlaşıyor.
Yurt içinde bankaların faizleri yüzde 30-50 bandında. Vadeler de bu türlü kısayken firmalar ya talebi karşılayamayıp müşteri kaybediyor, ya da çok yüksek faizli ve proje mühletine yetmeyecek kadar kısa vadeli kredilerle çalışıp risk almak zorunda kalıyor.
Hatta birtakım firmalar daha fazla risk alarak, kredi bulamayınca işletme sermayelerini arsa yatırımlarında kullanmak zorunda kalıyor. Bu durumda firmaların hammadde, güç ödemeleri ve müşteriye açtığı vadeler kasvete giriyor. Bu sebeple iflas eden firmalar oluyor” biçiminde konuştu.
“Sanayi alanlarını en az 10 kat artırmalıyız”
Ülkede sanayi için ayrılan alanın, toplam alanın yalnızca binde 3’ü düzeylerinde kaldığının altını çizen Eroğlu, mevcut sanayi alanlarının artırılması gerektiğini vurguladı.
Eroğlu “Fransa’da yüzde 2,5, Almanya’da ise yüzde 4,5’a kadar çıkan sanayi arsa oranı Türkiye’de maalesef yalnızca binde 3 düzeyinde. Durum bu türlü olunca endüstrici büyümek için fabrika yapacak yer bulamıyor.
Türkiye’nin hemen Marmara Bölgesi başta olmak üzere gereksinim olan bölgelerde yeni planlı sanayi alanları üreterek, süratle Almanya ve Fransa üzere gelişmiş ülkelerin düzeylerini yakalaması lazım. Mevcut sanayi alanlarımızı en az 10 kat artırmalıyız” tabirlerini kullandı.
TOKİ, Ulusal Emlak ya da 49 yıllığına kiralama üzere modellerin geliştirilmesine ait bahislerin vakit zaman gündeme taşındığını hatırlatan Eroğlu kelamlarını şöyle tamamladı: “Tarım alanları korunmalı fakat sanayi alanı üretmekte artık süratli davranmalıyız. Mevzuatı kolaylaştırmalı ve endüstricinin yatırım taleplerini acilen karşılamalıyız.” açıklamalarında bulundu.
