Cumhuriyet'te yer alan habere göre, uzmanlar tüketicilerin 1 yıl daha kira ödememesi için projenin teslim tarihinin sözleşmede açıkça belirtilmesi gerektiği konusunda uyarıyor. Ticaret Bakanlığı tarafından Tüketici Kanunu ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yapılan düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle tüketici haklarında yeni bir sayfa açıldı. Tüketici kredilerinde sigorta zorunluluğunu kaldıran, e-ticaret sitelerinin sorumluluk alanını genişleten yeni düzenlemeler, ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde teslim süresini 3 yıldan 4 yıla çıkardı. “KONUT SAHİPLERİ 1 YIL DAHA KİRA ÖDEMEK ZORUNDA KALABİLİR” Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından konut sahiplerine en yüksek bin 500 lira kira yardımı sağlandığını kaydeden Avukat Nilsu Yıldız Hazer, “Yükselen enflasyonla artışa geçen kira fiyatları, konutunu kentsel dönüşüm projesi kapsamında değerlendirenlerin bütçesini zorluyor. Tüketici Kanunu ile Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle ön ödemeli konut satış sözleşmelerinde teslim süresinin 3 yıldan 4 yıla çıkarılması, konut sahiplerini 1 yıl daha kira ödemek zorunda bırakabilir. Kat maliklerinin olası bir gecikme durumunda mağduriyetlerinin artmasının önlenmesi için müteahhitle yapacakları sözleşme ile bu süreyi 4 yıldan daha az olarak belirleyebilir ve aynı şekilde bu sürenin aşılması durumunda kendileri için ayrı bir kira yardımı talep edebilirler” dedi. Düzenlemelerin, ön ödemeli olarak satışa sunulan konutların, sözleşmede belirlenen tarihte tüketicilere teslim edilmesi zorunluluğunu getirdiğini söyleyen Hazer, “Kentsel dönüşüm projesi kapsamında hazırlanan kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde inşaatın başlama ve teslim tarihi açıkça belirtilmeli. Bu sürelerinin aşılması durumunda kat maliklerini koruyan yaptırımların sözleşmede yer almasının önemi hayli büyük. Yükselen kiralar ve geciken teslimatlar kentsel dönüşümzedeler yaratabilir” diye konuştu. UYUŞMAZLIKLARIN ÖNÜNE SÖZLEŞMEYLE GEÇİLEBİLİR Kentsel dönüşüm projelerinin birden çok kat malikini ilgilendirdiği için hukuki prosedürlerin tüm kat maliklerinin haklarını koruyacak şekilde yürütülmesi gerektiğine değinen Avukat Nilsu Yıldız Hazer, “Sözleşme aşamasında projenin arsa alanı, inşaatın gerçekleştirileceği bölüm ve kat maliklerinin haklarına düşen metrekareler detaylı olarak belirlenmeli. Projenin bağımsız bölümlerinin konumu, kat maliklerinin bu bölümlerde sahip olduğu alanlar net olarak çizilmeli. Bu sayede kat malikleri arasında ileride oluşabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilebilir. Sözleşmede arsanın tapu devrinin müteahhite hangi zamanlarda ve miktarlarda yapılacağının yer almasının da büyük bir önemi bulunuyor. Çünkü tapunun tamamının veya büyük bir çoğunluğunun inşaatın başlangıcında müteahhitte devredilmesi durumunda süreç daha çok müteahhitin inisiyatifine kalabiliyor. Bu durumda kat maliklerine tapu devri gecikebiliyor” ifadelerinde bulundu TEKNİK ŞARTNAMEYLE MAĞDURİYETLER ÖNLENEBİLİR Tapu Müdürlüğü ya da noter tarafından düzenlenmeyen kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçersiz sayıldığını belirten Hazer, bu hususun gözden kaçırıldığı ve müteahhitle adi sözleşme yaparak sürece başlayan çok sayıda mağdur tüketicinin olduğuna dikkat çekti. Sözleşmede projenin ruhsat sürecinin kim tarafından yürütüleceği de açıkça belirtilmesi gerektiğini söyleyen Hazer şunları ekledi: “Sözleşmeye ek olarak hazırlanan teknik şartnameyle inşaatın kalitesini belirleyen hususların detaylarına yer verilmeli. Teknik şartnamede inşaatta kullanılacak malzemelerin teknik özellikleri, ortak kullanım alanlarının detayları, tüm konutların konumu ve planına ayrı ayrı yer verilmeli. Bu sayede kat malikleri açısında oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilebilir. Değişen ekonomik koşullarda mevcut projelerde fiyat artışı talep eden müteahhitlerin veya yapılacak yeni sözleşmelerde fiyat garantisi vermeyen müteahhitler çok fazla. Bu hususların da detaylıca her bir sözleşme ve taşınmaz özelinde değerlendirilmesi ve kat maliklerinin haklarını koruyan ve önlerini görebilecekleri bir sözleşme ile projeye başlamaları oldukça önemli.”