Satılık ev fiyatlarında yaşanan artışla birlikte kiraların da yükselmesi, hem vatandaşın hem de ev sahiplerinin sorunlar yaşamasına neden oluyor.
Kira gelirlerinde devletin belirlediği sınırların dahilinde artışa gitmek isteyen ev sahipleri, kiracılarıyla sıklıkla karşı karşıya geliyor.
Bu süreçte en çok merak edilen konular arasında “Kiracıya karşı ev sahibinin hakları neler?” sorusunun cevabı yer alıyor. Peki ev sahibi Borçlar Kanunu’na göre kiracısı karşısında hangi haklara sahip?
KİRACIYA KARŞI EV SAHİBİNİN HAKLARI NELER?
Hükümetin 2011 senesinde yürürlüğe aldırdığı 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu ile birlikte ev sahiplerinin haklarında etkili düzenlemeler yapıldı.
Bu kanuna göre, kiracıların ev sahiplerine karşı, sözleşme dışında bazı ek sorumlulukları bulunuyor. İşte ev sahibinin kiracı karşısındaki hakları:
Ev sahibi, her yeni kira sözleşmesinde kanunlar çerçevesinde belirlenmiş sınır oranında zam yapabilir.
Ev sahibi, kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir. Kiracı eğer evde oturmak istiyorsa kiraya yasal çerçeveler ışığında yapılan zammı kabul etmek zorundadır.
Ev sahibinin kiracıya karşı olan haklarından biri de kanun çerçevesinde belirlenmiş durumlarda kiracıyı evden çıkarabilmesidir.
Örneğin kiralanan mülk; kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için gerekliyse mülk sahibi, bu durumu kiracıya bildirerek evden çıkmasını talep edebilir.
Ev sahibi, kiradaki evini satabilir. Önceden kiracıyı bilgilendirmek koşulu ile ev sahibi, evi üçüncü şahıslara gösterebilir.
“Ev satılırsa ev sahibi, kiracıyı ne zaman çıkarabilir?” konusu da yasalarla belirlenmiştir. Ev satışından sonra ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 6 ay içinde evden çıkmasını talep edebilir.
Kiracının eve özensiz davranması ve komşularla iyi geçinmemesi durumunda ev sahibi, kiracının tahliyesini isteyebilir.
Bu tür durumlarda ev sahibi, kiracıya ihtarname çekerek 30 gün içinde bu aksiliklerin düzenlenmesini, aksi takdirde evin boşaltılmasını istediğini ibraz edebilir.
Belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitmesine 15 gün kala, aksi belirtilmedikçe sözleşme eski şartlar üzerinden yenilenir. Ev sahibi kira bedelini yükseltmek istiyorsa bu süre öncesinde yeni bir sözleşme yapma hakkına sahiptir.
Kiracının kirayı ödemediği durumlarda, mülk sahibi ihtarname çekerek 30 gün içinde borcun ödenmesini talep edebilir. Borcun ödenmemesi durumunda ev sahibi, sözleşmeyi fesh ederek kiracıyı evden çıkarabilir.
Ev sahibi, kiraladığı mülkü (zamanla gelen yıpranmaların dışında) verdiği gibi geri alma hakkına sahiptir. Ev sahibinden izinsiz olarak yapılan değişiklikler karşısında ev sahibi, kiracıdan bu değişiklikleri geri almasını talep edebilir.
Karşılıklı anlaşmazlık sonucunda kiracıya tahliye bildirimi yapmak, ev sahibinin hakları arasında yer almaktadır. Bu durum çoğunlukla bir davaya dönüşmekte ve maddi konular bir hakim eşliğinde çözülmektedir.
Ev sahibinin, kiracıdan 3 kira miktarını geçmeyecek oranda depozito isteme hakkı bulunmaktadır. Sözleşme bitiminde kiracı eve zarar vermişse ev sahibi bu depozitoyu, evde oluşan hasarları gidermek için kullanabilir.
EV SAHİPLERİ KİRACILARINI EVDEN NASIL ÇIKARTABİLİR?
Yapılan yasal düzenlemeler ile birlikte ev sahipleri, resmi sözleşme devam ettiği sürece kiracıyı istediği zamanda evden çıkaramaz.
Eğer yasa çerçevesinde haklı gerekçeler bulunuyorsa öncelikle kiracıya ihtarname çekilmesi gerekiyor. Bu durumda, bir yılda iki ihtarname alan kiracı için yasal olarak tahliye kararı alınabilir.
Ayrıca kiracıları evden çıkartmanın bazı haklı gerekçelerini şöyle sıralayabiliriz:
Gayrimenkul tadilatı
Ev sahibinin eve ihtiyacı olması
Mülk sahibinin değişmesi
Böyle durumlarda, yasalarla belirlenmiş zaman sınırları çerçevesinde, kiracının evden çıkışı talep edilebilir.