Gayrimenkul piyasasında ibreler değişirken, finansman modelleri de her geçen gün karmaşıklaşıyor. Birçok vatandaş kredi çekerken "aylık taksit tutarına" odaklanırken, arka plandaki toplam maliyet ve ek masraflar bütçeleri sarsabiliyor. Gayrimenkul Gündemi olarak, 2025 yılında güvenli ve sürdürülebilir bir borçlanma için dikkat etmeniz gereken 7 hayati maddeyi sizin için derledik.
Sadece Faize Değil, Yıllık Efektif Maliyete Bakın
Kredi karşılaştırması yaparken yapılan en büyük hata, sadece ilan edilen faiz oranına bakmaktır. Oysa A Bankası ve B Bankası aynı faiz oranını (örneğin %3.05) verse bile, dosya masrafları, ekspertiz ücretleri ve sigorta primleri eklendiğinde "Gerçek Toplam Maliyet" birbirinden tamamen farklı çıkabilir. Bu nedenle bankacınızdan mutlaka "Yıllık Efektif Faiz Oranını" talep edin ve kıyaslamanızı bu oran üzerinden yapın.
Sürpriz Masraflara Karşı: Tek Sayfalık Liste İsteyin
Kredi sözleşmeleri sayfalarca sürer ve genellikle okunmadan imzalanır. Ancak imza atmadan önce bankadan "Zorunlu Ürünler ve Opsiyonel Ürünler" başlığı altında tek sayfalık net bir masraf listesi isteyin. Bankalar bazen kredi paketinin içine yasal zorunluluğu olmayan "ekstra hayat sigortaları" veya "paket ürünler" sıkıştırabilir. Sürpriz ürün eklemelerine karşı uyanık olun.
Sigorta Teminatlarını ve DASK Limitlerini Kontrol Edin
Konut kredisi ile birlikte yapılan DASK ve Konut Sigortası poliçeleri genellikle standart paketlerden oluşur. Ancak olası bir deprem veya hasar durumunda mağdur olmamak için teminat limitlerini mutlaka kontrol edin. Gerekirse küçük bir fark ödeyerek teminat limitlerinizi yükseltin. Evinizin gerçek değerini korumak, düşük prim ödemekten daha önemlidir.
Kredi Kartı Zorunlu Değildir
Bankalar, "Çapraz Satış" hedefleri doğrultusunda kredi kullanan müşterilerine kredi kartı vermek isterler. Bu yasal bir zorunluluk değildir. Eğer bir kredi kartı almanız "satış gereği" şart koşuluyorsa, bankadan bu kartın "Aidatsız" olmasını talep edin. Kullanmayacağınız bir kart için yıllık üyelik ücreti ödemek zorunda değilsiniz.
Sigorta Yenilemesinde İpler Sizin Elinizde
Kredi vadesi boyunca yapılan sigortalar (Hayat, Konut, DASK) genellikle her yıl otomatik olarak banka tarafından yenilenir. Ancak bu bir zorunluluk değildir. Poliçe yenileme dönemi geldiğinde, başka bir sigorta acentesinden veya farklı bir şirketten daha uygun fiyata teklif alabilirsiniz. Dışarıdan yaptırdığınız poliçeye bankanızı "Daini Mürtehin" (Alacaklı) olarak ekletip bankaya sunmanız yeterlidir. Bu yöntemle yıllık sigorta masraflarınızı ciddi oranda düşürebilirsiniz.
Gelir-Taksit Dengesi: %40 Kuralı
2025 ekonomik koşullarında ödeme dengesi her şeyden önemli. Bankalar genellikle aylık kredi taksitinin, aylık belgeli gelirinizin %40’ını geçmesine sıcak bakmaz. Ancak banka onaylasa bile, siz kendi bütçenizi zorlamayacak bir rakam belirleyin. Gelecekte yaşanabilecek faiz dalgalanmaları veya ek harcamalar sizi darboğaza sokmamalı.
Geleceği Planlayın: Refinansman ve Erken Kapama
Krediyi çektikten sonra iş bitmiyor. 2025 yılında refinansman (kredi yapılandırma) şartları bankadan bankaya ciddi farklılıklar gösterebiliyor. İleride faizler düştüğünde kredinizi başka bankaya taşıma şartlarını veya krediyi vadesinden önce kapatmak isterseniz çıkacak erken kapama cezası/masrafını bugünden sorun. Bazı bankalar bu konularda daha esnekken, bazıları katı kurallar uygulayabilir.