Gazete Vatan'dan Özlem Atila'nın haberine göre, kiracı - ev sahibi arasındaki sorunlar son zamanlarda artarak devam ediyor. Kiralık ev talebinin giderek artmasına karşın arzın yetersiz olması fiyatların katlanmasına neden oldu. Yaşanan deprem felaketinin ardından, risk barındıran konutlarda yaşayanların evlerini değiştirmek istemesi sonrası, sektör yeniden hareketlendi. Eski binalardaki daire fiyatları düşerken yeni yapılardaki kiralık ev fiyatları artışını sürdürdü. Bütçesine uygun konut bulamayanlar ise; farklı alternatiflere yöneliyor. Yurt dışında pek çok ülkede yaygın olan paylaşımlı ev kavramı Türkiye’de de tercih edilmeye başladı. Yüksek kira bedelini ödemekte zorlanan kişiler çözüm olarak internet sitelerine ‘ev arkadaşı’ ilanı veriyorlar. Böylece kirayı bölerek uygun hale getiriyorlar. 8 BİN 500 TL’YE TEK ODA! İnternet sitelerindeki paylaşımlı ev ilanları giderek artarken fiyatlar da kira fiyatlarına paralel olarak yükseliyor. İstanbul’da oda ilanlarında fiyatlar 8 bin lirayı aşmış durumdu. İlan verenler kendilerine göre çeşitli kriterler belirlerken sözleşme yapılmasını talep edenler de bulunuyor. İstanbul gibi enflasyon oranlarının diğer kentlere göre daha yüksek olduğu şehirlerde yaşayan çalışanlar kiralarını ödemekte zorlandıkları noktada ‘ev arkadaşı’ arayışına giriyor. Devlet memuru olarak çalışan G. C. de İstanbul’da kiracı olarak yaşadığı evin odasını kiraya vermek istiyor. Lüks bir sitede olduğunu iddia ettiği dairenin bir odası için talep ettiği ücret ise 8.500 TL. Maddi olarak zorluk çektiğini söyleyen kadın, evini ilk kez yabancı biriyle paylaşacağını dile getirerek iki taraf için de ‘deneme süreci’ geçirilmesi gerektiğini, bu sürenin sonunda kalıcı ev arkadaşlığı sürecinin başlayacağını ifade ediyor. Peki kiralanan evin odalarının kiracı tarafından üçüncü bir kişiye kiraya verilmesi yasal mı? Avukat Eser Eserçelik açıklamalarda bulundu: Alt kiracılığın kira sözleşmesi ile yasal bir zemine çekilebildiğine dikkat çeken Eserçelik, “Paylaşımlı oda ve ev arkadaşı hususu kiracı açısından alt kiracılık ilişkisine girer. Alt kiracılık; kiracının kiraladığı mülkü üçüncü bir kişiye kiraya vermesi halinde kurulmuş olur. Asıl kira sözleşmesi kiracı ve kiraya veren arasındadır. Ancak üçüncü bir kişiye kiraya verilirse yasada yeni bir hukuki düzen olarak kabul edilen alt kira ilişkisi kurulur. Koşulların varlığı halinde alt kiracılık ilişkisi yasaldır. Örneğin otoparkını kiralaya veren bir kişi otoparkı kiralayan kişinin başkalarına kiraya vereceğini bilir ve kabul eder. Kira sözleşmesi ile de bunu yasal hale getirir. Buradaki yasallığı belirleyen kira sözleşmesinde alt kiracılık hususunun yasaklanmamış olmasıdır. Kiraya verenin rızası yoksa alt kiracılık ilişkisi kurulamaz.” diye konuştu. EV SAHİBİ KANITLAMAK ZORUNDA Alt kiracılık ev sahibinin onayı ile yasal hale geliyor. Ancak çoğu zaman kiracılar odalarını mülk sahibinin bilgisi dışında kiralıyor. Bu durumla karşılaşan ev sahibinin sahip olduğu haklar ile ilgili bilgi veren Eser Eserçelik, “Kiracı evini ancak ev sahibi izin veriyorsa başkalarına kısmen veya tamamen kiraya verebilir. Türkiye’de konut kiralarında genellikle alt kiracılık ilişkisinin kurulmasına izin verildiğine dair bir rıza bulunmaz.” diyerek şunları söyledi; “Alt kiracılık mülk sahiplerinin istemediği bir durumdur. Ev sahibi alt kiracılık ilişkisinin kurulduğuna dair bir duyum alırsa bu hususu tutanak tutarak yazılı hale getirmek ve alt kiracılık ilişkisinin kurulduğunu ispatlamakla yükümlüdür." TAHLİYE SEBEBİ Bu ispat yazılı delil, fatura, banka dekontu, tanık beyanları olmak üzere farklı yöntemlerle yapılabilir. Kira sözleşmesinin aksine olacak şekilde kiracının yanına ortak alması, kiracının kiracısını haksız işgalci durumuna sokar. Kiracıyı da sözleşmeye aykırı davranan taraf konumuna dönüştürür. Kiracının sözleşmeye aykırı davranması halinde ise; ev sahibi dilerse kiracıyı haklı sebeple tahliye edilmesinin önü açılır.” Alt kiracılık mülk sahipleri tarafından tercih edilmese de günümüz şartların birçok kişi bu şekilde kira ödemesini düşürmeye çalışıyor. Ev sahipleri konutlarının kiracısı tarafından üçüncü kişilere kiralanmaması için bir takım önlemler alabilir. Avukat Eser Eserçelik mülk sahiplerini uyararak, “Ev sahibi eğer alt kiracılık hususunu onaylamıyorsa kira sözleşmesinde açıkça alt kiracılık ilişkisine yer vermediğini belirtmelidir. Aynı zamanda alt kiracılık ilişkisinin kurulması halinde kiracının sözleşmeye aykırılık sebebiyle tahliye edileceğini de belirtmelidir.” İfadelerini kullandı. TAZMİNAT TALEP EDİLEBİLİR Ev sahibinin bilgisi ve onayı olmadan konutun kiracı tarafından üçüncü kişilere kiralanması durumunda mülk sahibinin hukki hakları olduğunun altını çizen Avukat Eser Eserçelik şunları şunları söyledi; “Tazminat hakkı yaşanan olaya göre değişecektir. Kira sözleşmesinde alt kiracılık ilişkisine izin verildiği taktirde bile kiralanan taşınmazda zarar doğuracak bir değişikliğe sebep olmamalıdır. Alt kiracının zararından ötürü ev sahibi kendi kiracısına tazminat davası açabilir. Çünkü burada ev sahibinin muhatabı kiracısıdır. Dolayısıyla maddi tazminat talepli açılacak bir davada zararın varlığı ve belirlenebilir yani para değerinde tespit edilebilir olması gerekir. Şartlarının varlığı halinde kiracısının evin kısmen veya tamamen alt kiracılara verildiğini öğrenen ev sahibi tazminat talebinde bulunabilir.”