Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), merakla beklenen yapı izin istatistiklerini yayımladı. Veriler, inşaat sektöründe yeni bir hareketliliğin başladığını ve ertelenen projelerin yeniden hayata geçtiğini ortaya koyuyor. Ocak-Eylül döneminde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen daire sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 39 artarak 754 bin 791 oldu. Bu rakam, konut üretim iştahı açısından son 8 yılın en yüksek verisi olarak kayıtlara geçti.
9 Ayda 112 Binden Fazla Binaya İzin Çıktı
Yılın ilk çeyreğinde başlayan artış trendi, ikinci ve üçüncü çeyrekte hız kazandı. Yapı ruhsatı verilen yapıların yüz ölçümü yıllık bazda yüzde 26 artışla 147 milyon metrekareyi aşarken, ruhsat alınan bina sayısı da yüzde 18,6 yükselişle 112 bin 441’e ulaştı.
İNDER Başkanı Keçeli: Stoklar Eridi, Üretim Şart Oldu
Rakamlardaki bu sert yükselişi değerlendiren İnşaatçılar ve Gayrimenkul Geliştiricileri Derneği (İNDER) Başkanı Engin Keçeli, konut stoklarının eridiğine dikkat çekti. 2025 yılına girerken talebin halen canlı olduğunu belirten Keçeli, şu ifadeleri kullandı:
"Stokların azalması ve talebin artmasıyla birlikte üretimin hızlanması kaçınılmazdı. Ruhsat sayılarındaki bu artışın devam edeceğini öngörüyoruz. Ancak konut ihtiyacını sadece devletin karşılaması mümkün değil. Her projede %10 sosyal konut şartı getirilmesi ve arsa maliyetlerinin düşürülmesi için devlet destekli kooperatif modellerinin devreye girmesi, alt ve orta gelir grubu için hayati önem taşıyor."
Ertelenen Projeler Raftan İniyor
Ruhsat sayısındaki patlamanın arka planını analiz eden İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen ise maliyetlerdeki öngörülebilirliğin artmasına vurgu yaptı.
Son yıllarda artan maliyetler nedeniyle beklemeye alınan projelerin yeniden start aldığını belirten Hepşen, "Üreticinin maliyeti öngörme becerisi güçlendi. Yüksek faize rağmen birinci el satışların güçlü seyretmesi, müteahhitlere 'ürettiğim ürün satılıyor' güvenini veriyor. Özellikle büyükşehir çevrelerinde arsa hareketliliğinin artması, proje geliştirme iştahını kabarttı" değerlendirmesinde bulundu.
Artış Sadece Deprem Bölgesiyle Sınırlı Değil
Prof. Dr. Hepşen, verilerdeki yükselişin sadece deprem bölgesindeki yeniden inşa süreciyle açıklanamayacağını belirtti. Bölgedeki ruhsatların çoğunun önceki yıllarda alındığını hatırlatan Hepşen, "Bugünkü artışın asıl kaynağı İstanbul, Ankara, Antalya ve Bursa gibi büyükşehirlerde bekleyen yatırımların geri dönmesidir" dedi.
Uzmanlar, ruhsat artışının "proje başlatma niyeti" olduğunu, bu projelerin tamamlanıp anahtar teslimi yapılmasıyla (iskan) konut arzı sorununun asıl o zaman çözülmeye başlayacağını vurguluyor.