Bir arsa üzerine inşaat yapılmadan önce veya kat karşılığı sözleşmelerde, arsa sahibinin ve müteahhidin haklarının doğru şekilde belirlenebilmesi için arsa payının doğru hesaplanması büyük önem taşır. Peki arsa payı nasıl hesaplanır?
1. Arsa Satın Alındığında Arsa Payı Hesabı
Bir arsa satın alındığında, arsanın toplam maliyeti inşaat tamamlandıktan sonra ortaya çıkacak toplam satılabilir alana bölünerek arsa payı bulunur.
Örnek hesaplama:
-
Arsa Fiyatı: 60.000.000 TL
-
Satılabilir Konut Alanı: 2.000 m²
-
Arsa Payı: 60.000.000 / 2.000 = 30.000 TL / m²
Bu durumda her bir metrekarelik konut alanı için arsa maliyeti 30.000 TL olarak hesaplanır. Bu yöntem, özellikle arsa yatırımcılarının veya kendi arsası üzerine proje geliştiren firmaların sıkça kullandığı basit ama etkili bir hesaplama yöntemidir.
2. Kat Karşılığı Anlaşmalarda Arsa Payı Hesabı
Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde durum biraz daha farklıdır. Burada arsa sahibi, arsasını müteahhide vererek karşılığında belirli bir oran üzerinden bağımsız bölümler (daire, ofis, dükkân vb.) alır.
Hesaplama, müteahhit ile arsa sahibi arasındaki oran üzerinden yapılır.
Örnek hesaplama:
-
Anlaşılan Oran: %45 (Arsa Sahibi)
-
Müteahhit Payı: %55
-
Konut Birim Maliyeti: ~32.000 TL / m²
Gerçek maliyet şu şekilde hesaplanır:
Gerçek Maliyet = İnşaat Maliyeti / Müteahhit Payı
Gerçek Maliyet = 32.000 / 0,55 = 58.182 TL
Ardından arsa payı, bu gerçek maliyetten inşaat maliyeti çıkarılarak bulunur:
Arsa Payı = Gerçek Maliyet - İnşaat Maliyeti
Arsa Payı = 58.182 - 32.000 = 26.182 TL / m²
Bu durumda müteahhit açısından arsanın metrekare başına maliyeti 26.182 TL olarak hesaplanır.
Neden Arsa Payı Hesabı Önemlidir?
Arsa payı; projenin maliyetini, daire fiyatlarını ve kâr oranını doğrudan etkileyen kritik bir unsurdur. Yanlış yapılan hesaplamalar hem müteahhit hem de arsa sahibi için ciddi kayıplara yol açabilir. Bu nedenle proje geliştirme sürecinde profesyonel mali analiz desteği almak büyük önem taşır.
Arsa payı hesaplaması, yatırımın fizibilitesini belirleyen temel unsurlardan biridir.
-
Satın alma yoluyla yapılan projelerde, arsanın toplam maliyeti ve satılabilir alan dikkate alınır.
-
Kat karşılığı anlaşmalarda ise taraflar arasındaki oranlar ve inşaat maliyeti üzerinden detaylı bir hesaplama yapılır.
Her iki durumda da doğru analiz, hem müteahhidin kârlılığını hem de arsa sahibinin hakkaniyetli bir pay almasını sağlar.