Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ile Akademetre Research tarafından hazırlanan AVM Endeksi’nin Ekim ayı sonuçları, perakende sektöründeki "görünür büyüme" ile "gerçek durum" arasındaki makası gözler önüne serdi.
Ekim 2025 döneminde AVM ciroları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27,9 artarak 4622 puana yükseldi. Ancak aynı dönemde yıllık enflasyonun yüzde 32,87 olarak açıklanması, sektörün reel bazda yaklaşık yüzde 4 oranında daraldığını gösteriyor.
Giyim Sektörü Tek Başına Ayakta
Veriler kategorilere göre incelendiğinde, enflasyona rağmen ayakta kalmayı başaran ve reel büyüme gösteren tek kalemin giyim olduğu görülüyor.
-
Giyim: Yıllık yüzde 40,2 büyüme (Reel artış var).
-
Teknoloji: Yıllık yüzde 26,9 büyüme (Enflasyon altı).
-
Hipermarket: Yıllık yüzde 27,3 büyüme.
-
Yiyecek-İçecek: Yıllık yüzde 26,7 büyüme.
Aylık bazda bakıldığında ise AVM metrekare verimliliği bir önceki aya göre yüzde 8,4 arttı. Giyim harcamaları aylık yüzde 16,2 artarken, teknoloji kategorisinde yüzde 8’lik bir düşüş yaşandı.
Tüketim Artık Bir Mutluluk Aracı
Endeks sonuçlarını değerlendiren Ekonomist Fatih Keresteci, rakamların ötesindeki tüketici psikolojisine dikkat çekti. TÜİK verilerinin aksine, AVM endeksinin daha "elma-elma" bir karşılaştırma sunduğunu belirten Keresteci, tüketim alışkanlıklarındaki değişimi şöyle özetledi:
"Eskiden tüketim ihtiyacın bir fonksiyonuydu. Ancak pandemi sonrası dönemde tüketimin bir mutluluk aracı olduğunu, hatta üst gelir grubunda statü edinme aracı haline geldiğini gözlemliyoruz. Kendini mutsuz hisseden tüketici, giyim ve yiyecek-içecek gibi alanlarda ufak harcamalarla kendini mutlu kılmayı amaçlıyor."
Konser Biletleri Perakendeye Rakip Oldu
Keresteci’nin analizindeki en çarpıcı noktalardan biri de "deneyim harcamalarının" ürün harcamalarını baskılaması oldu. Bütçelerin sınırlı, arzuların ise sınırsız olduğu bu dönemde; asgari ücret tutarındaki konser biletlerine gelen yüz binlerce kişilik talep, bütçeden büyük bir pay alıyor. Vatandaş sosyalleşme ve statü için harcama yaparken, ayakkabı veya teknoloji gibi diğer kalemlerden kısarak dengeyi sağlamaya çalışıyor.