Emlak Danışmanını Atlatmak Ne Anlama Geliyor?
Günlük yaşamda “emlak danışmanını atlatmak” şeklinde tarif edilen bu davranış, bir kiracı ya da alıcının, danışmanın gösterdiği taşınmazı sonradan direkt olarak mal sahibiyle görüşerek satın alması veya kiralaması anlamına geliyor. Amaç genellikle danışmana komisyon ödememek olsa da, bu yöntem hukuki riskler barındırıyor.
Emlak Danışmanının Komisyon Hakkı Var mı?
Emlak danışmanlarının faaliyetleri;
- 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun,
- 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu,
- ve Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında düzenleniyor.
Bu düzenlemelere göre:
- Emlak danışmanı ile yazılı sözleşme yapılmamış olsa bile,
- Danışmanın taşınmazı gösterdiği ispat edilebiliyorsa,
- İşlem danışmanın çabasıyla gerçekleşmişse,
komisyon hakkı doğar. Alıcı ya da kiracı, danışman sayesinde ulaştığı bir taşınmazı sonradan direkt mal sahibiyle işlem yaparak danışmanı devre dışı bırakamaz.
Yer Gösterme Belgesi Olmadan da Komisyon Talep Edilebilir mi?
Evet. 2023 ve 2024 yıllarına ait Yargıtay kararlarında, yer gösterme formu olmasa bile danışmanın taşınmazı tanıttığı delillerle ispatlanabiliyorsa, komisyon talebinin hukuken geçerli olduğu vurgulandı.
Delil olarak kullanılabilecek bazı unsurlar:
- WhatsApp ve SMS yazışmaları
- E-posta kayıtları
- Görüşme ses kayıtları
- Kamera kayıtları
- Şahit ifadeleri
Bu tür belgeler danışmanın hakkını ortaya koymakta kullanılabilir.
Emlak Danışmanını Atlatmak Suç Sayılır mı?
Bu tür davranışlar doğrudan “suç” olarak tanımlanmasa da, emlak danışmanı tarafından açılacak bir hukuk davası ile karşı taraf tazminat ve komisyon ödemeye mahkûm olabilir.
Söz konusu olabilecek hukukî gerekçeler şunlardır:
- Haksız fiil (Borçlar Kanunu m. 49)
- Haksız kazanç
- Sözleşmeye aykırılık
- Dürüstlük kuralının ihlali (Medeni Kanun m. 2)
Bu durumlarda danışman, mahkeme kararı ile komisyon bedelini faiziyle birlikte talep edebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Taşınmaz Ticareti Yetki Belgesi olan emlak danışmanlarıyla çalışmak önemlidir.
- Yer gösterme formunun eksikliği, komisyon hakkını mutlaka ortadan kaldırmaz.
- Danışmanın katkısı ispatlanabiliyorsa, komisyon ödememek hukuki risk doğurur.
- Davalarda tüketici aleyhine sonuçlar artıyor; danışmanı atlatmak kısa vadede kazanç, uzun vadede maliyet olabilir.
Emlak Danışmanını Devre Dışı Bırakmak Riskli Bir Hamle
2025 itibarıyla Yargıtay kararları ve sektör uygulamaları, emlak danışmanlarının haklarını net biçimde koruyor. Taşınmazı tanıtan, ulaşılmasını sağlayan ve süreci başlatan danışmanın komisyonu hak ettiği kabul ediliyor. Bu nedenle etik olmayan bu davranış aynı zamanda hukuki sonuçlar da doğurabiliyor.
