Gayrimenkul sektörü temsilcileri, geçen yıl yaşanan tüm olumsuzluklara ve artan fiyatlara rağmen konut satış adetlerinin 2021 ile paralel seyrettiğini belirterek, Yeni Evim kampanyasının bu yıl sektöre hareketlilik katacağını ancak arzu edilen rakamlara ulaşmak için arzın artırılması gerektiğini bildirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ülke genelinde konut satışları, 2022'de önceki yıla göre yüzde 0,4 azalarak 1 milyon 485 bin 622'ye geriledi. İpotekli konut satışı yüzde 4,8 gerileyerek 280 bin 320, diğer satış türleri ise yüzde 0,7 artarak 1 milyon 205 bin 302 oldu.
Geçen yıl en çok konut satılan il 259 bin 654 adetle İstanbul olurken, İstanbul'u, 126 bin 166 ile Ankara ve 83 bin 502 ile İzmir takip etti. En az satış ise 468 konutla Ardahan'da gerçekleşti.
Fiyatların artması ve arzın azalmasına karşın geçen yıl konut satışlarında en yüksek üçüncü rakam görülmüş oldu. Satış adedi 2021'de 1 milyon 492 bin, 2020'de ise 1 milyon 499 bin civarında gerçekleşmişti.
Sektör temsilcileri, tüm olumsuzluklara rağmen geçen yıl satışların 2021'e göre yatay seyrettiğini belirterek, bu yıl Yeni Evim kampanyasının sektöre hareketlilik katacağını ifade etti.
'2023'te daha çok güç birliği yapmalıyız'
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülke genelinde konut satışlarının önceki yıla göre aynı seviyede kalmasının sektör açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebileceğini söyledi.
Hükümetin konut üretimi ve satışlarına yönelik çalışma yapmaya başlamasıyla sektörde hareketliliğin hızlandığını vurgulayan Durbakayım, 'Diğer taraftan konut üreticilerinin öz kaynaklarını kullanarak satışları finanse etmeye gayreti, mevcut konutların satışının kesintisiz devam etmesinde önemli rol oynadı. Ancak konut satışlarının detaylarına baktığımızda, sektördeki bu iç dinamiklerin 2023'te de devam etmesi için el ve güç birliğine ihtiyaç olduğunu görebiliriz.' diye konuştu.
Durbakayım, ipotekli ve birinci el konut satışlarının son 10 yılın en düşük seviyesine gerilediğine işaret ederek, 'Bu durum, hepimizin bir kez daha kenetlenmesi gerektiğini göstermektedir. Krediye erişimin giderek daha zor hale gelmesi, konut arzını teşvik edici ortamın netliğe kavuşmaması bu seviyelerin oluşmasında en önemli etkenler oldu.' dedi.
'Yeni Evim kampanyasının reaksiyonlarını ocak istatistiklerinde göreceğiz'
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi (İstebKOOP) Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan da konut ihtiyacının halen devam etmesine karşın hem satın alma gücündeki düşüş hem de kredi musluklarının kapalı olmasının satış adetlerini düşürmeye devam ettiğini söyledi.
Özcan, 'Yeni Evim kampanyasının reaksiyonlarını Ocak 2023 istatistiklerinde göreceğiz ki satış adetlerini artıracaktır. Yapılan iyi şeylere rağmen kapsamlı ve bütünsel bir konut politikamızın olmaması, döviz ve enflasyondaki güvensizlik satış adetlerini düşürse de rakamları düşürmüyor.' dedi.
'Tüm gayrimenkul satışlarında rekor kırıldı'
Mastertürk Grubu Başkanı Gökhan Taş ise konut satışında 2021'in yakalandığını ve 1,5 milyon adet bandından uzaklaşılmadığını belirterek, 'Tüm gayrimenkul türlerinde ise yeni bir satış rekoru kırıldı. Konut satışlarında yüzde 0,4'lük azalma yaşansa da tüm gayrimenkul satışları yüzde 6 artışla 3 milyon 203 bin adede ulaştı. Bu rakam, Türk gayrimenkul piyasasının gücünü gösteriyor.' diye konuştu.
Dün başlayan Yeni Evim kampanyasının ev sahipliği oranına pozitif katkı sağlayacağını dile getiren Taş, şu bilgileri verdi:
'Ama asıl pozitif etkiyi konut üretiminde görebileceğiz. Yüzde 0,69'dan başlayan ve psikolojik sınır olan yüzde 1'in çok altında kalan faiz oranı kampanyasıyla orta gelirli vatandaşların yeni konut alacağını öngörebiliyoruz. Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığının ilk 3 yıl taksit tutarlarına destek olması da doğrudan üretime pozitif yansıyacaktır. Arzın dengeli ve sürdürülebilir şekilde her şehirde devam etmesi ülkemiz için çok önemli. Her yıl ihtiyaç ve yatırım amaçlı 1,5 milyona yakın konut talebi oluşuyor. Böylesi bir fotoğrafta arzın desteklenmesi oldukça değerli bir hamle oldu.'
'Hem üretim hem de satış tarafında canlılık bekliyoruz'
Boss4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, özellikle yılın ikinci yarısında satışlarda düşüşler yaşandığını, son derece durgun geçen bir yılın ardından açıklanan rakamların kendilerini hiç şaşırtmadığını söyledi.
Akkuş, 'Artan maliyetlere, olumsuz ekonomik şartlara ve arzın talebi karşılayamama durumuna rağmen yıllık satış adetlerinin 2021'in rakamlarından çok da uzak olmadığını görüyoruz.' dedi.
Bugüne kadar 'konut satış rakamlarının istenilen seviyeye ulaşması için üreticilerin de, konut almak isteyen kesimin de kampanya ve teşviklerle desteklenmesi gerekiyor' dediklerini anımsatan Akkuş, kısa süre önce açıklanan Yeni Evim kampanyasıyla bu talebin gerçekleştiğini, sektörü canlandırmak için uygun şartların sağlandığını, bundan böyle hem üretim hem de satış tarafında canlılık beklediklerini bildirdi.
'Tüm olumsuzluklara rağmen satış adedinin 1,5 milyona yaklaşması başarı'
Helmann Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün de yıl genelindeki ekonomik dalgalanmalar, fiyatlardaki artış ve düşük arza rağmen satış adetlerinin 2020'de yakalanan rekora çok yaklaştığını, bunun sektör adına bir başarı olduğunu, aynı zamanda konuta duyulan ihtiyacı gösterdiğini kaydetti.
Yeni Evim kampanyasının bu yıl hem satışları hem de üretimi destekleyeceğini ifade eden Özgün, bunun satışlardaki hareketliliğin devam etmesi ve arzın artırılması için yeterli olmadığını söyledi.
Özgün, 'Detaylara baktığımızda, ipotekli satışların ve sıfır konut satışlarının en düşük seviyelerde olduğunu görüyoruz. Bu detay bize arzın artırılması ve tüketicinin düşük faizli konut kredisine ulaşımının kolaylaştırılması gerektiğini söylüyor.' diye konuştu.
Ülke ekonomisinde uygulanan düşük faiz oranlarının konut kredilerine de yansıması gerektiğini belirten Özgün, 'Bu konuda açıklanan kampanya çok anlamlı. Ancak sadece faizlerin düşük olması yeterli değil. Krediye erişimin kolaylaştırılması da elzem. Ayrıca, şu anda genellikle yüzde 70'i tamamlanmış inşaatlar için kredi veriliyor. Bu oran aşağı çekilirse hem tüketicilerin konuta ulaşımı hem de inşaatçıların üretimi sürdürmesi sağlanır.' değerlendirmesinde bulundu.
Özgün, üretimin artırılmasının önemine işaret ederek, kendilerinin de bu yıl 2'si Antalya'da, diğerleri Ankara ve Afyonkarahisar'da olmak üzere 4 ayrı proje hayata geçireceklerini bildirdi.
'2022 konut sektörü açısından olumlu geçti'
Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt ise ülke genelinde konut fiyatlarının son bir yılda yüzde 164 arttığını belirterek, 'Satış rakamları ve pazar büyüklüğünün geldiği noktayı değerlendirdiğimizde, 2022 yılının zor olmasına rağmen konut sektörü açısından olumlu geçtiğini söyleyebiliriz.' dedi.
Geçen yıl ipotekli ve sıfır konut satışlarındaki düşüşe işaret eden Öğüt, '2022'de ipotekli satışlar toplamın yüzde 18,9'unu, sıfır satışlar ise yüzde 31'ini oluşturdu. İpotekli satışlar yüzde 4,8, sıfır satışlar ise yüzde 0,3 düştü. Kredi kullandırımına sınırlama getirilmesi ve sıfır konut üretimindeki yavaşlama bu iki konunun temel sebepleri olarak öne çıkmakta.' ifadelerini kullandı.
FKG İnşaat Genel Müdürü Sedat Al, Yeni Evim kampanyasının devreye alınmasının satış adetlerinin artması konusunda kendilerini umutlandırdığını belirterek, 'Zor bir yılı geride bıraktık. Ancak yeni yıl, bu uygulamanın sektördeki olumlu etkilerini hissetmeye başlayacağımız bir sene olacak.' dedi.
Al, kampanyanın verdiği motivasyonla sektörün hareketleneceğini, ev almak isteyen kesimin fiyatların daha da artacağını düşünerek bu yıl harekete geçeceğini söyledi.
