Son aylarda vatandaşın ve hükümetin gündemindeki öncelikli başlıklardan biri konut ve kira fiyatları oldu.
Konuta erişimin kolaylaşması adına önce dar gelirli vatandaşlar için sosyal konut hamlesi başlatıldı, sonra orta gelirli için yeni bir kampanya ve finansman modeli devreye alındı.
Bu kampanyada, geçmiş yıllardan farklı bir başlık da oldu. Kamu yeni projeye başlayacak firmalara destek verileceğini açıkladı.
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz, inşaat sektöründe yarım asrı aşan tecrübeye sahip Aşçıoğlu’nun 3. kuşak temsilcisi İrfan Aşçıoğlu ile konut piyasasında yaşanan sorunları, çözüm önerilerini ve yeni dönem hedeflerini konuştu...
16 Ocak’ta yeni konut kampanyası başladı. Ev almayı düşünenler için fırsat dönemde miyiz?
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ortak çalışma ile Yeni Evim kampanyasını hazırladı. Kampanyanın iki ayağı var; tüketiciye destek ve üretime destek.
Tüketici tarafında kredi faizinin 0.69’a kadar inmesi çok ciddi bir katkı. Vade süresinin 15 yıla çıkması, Hazine’nin ilk 3 yıl taksitlere destek sağlaması çok önemli.
Şartları sağlayan vatandaş için kaçırılmayacak fırsat. İmkânı olan değerlendirmeli.
Kampanyanın üretime destek boyutu da var. Konut üretme taahhüdü veren müteahhitlere Hazine destekli KGF kefaletiyle 25 milyar liralık finansman imkânı sunulacak.
Konut arzı sorunundan bahsettiniz. Bunu rakamlarla anlatır mısınız?
Üretimde azalma 2018’de başladı, bugün hâlâ devam ediyor. Yıllık 800 - 850 bin civarı yeni konut ihtiyacı olsa da belediyelerden alınan ruhsatlar bunun gerisinde.
2019’da yaklaşık 320 bin konut, 2020’de 555 bin konut, 2021’de 722 bin konut için ruhsat alındı. Bu yıl da ilk 9 ayda alınan ruhsat 415 bin oldu.
Yani her yıl açık vererek ilerledik ve bu yıl artık arz sorunu çok net hissedilir hale geldi. Bugün nasıl derseniz firmalarda iştahsızlık sürüyor.
Nedir bu iştahsızlığın sebebi?
Öngörülemeyen şartlar firmaları zorluyor. Üstelik sadece Türkiye değil, global bir sorun var artık. 2020’de pandemi ve etkileri ile mücadele edildi.
Tam pandemi etkileri azalacak derken Rusya Ukrayna savaşı ağır darbe oldu. Maliyetler ciddi arttı, firmalar projeye başlarken hesabını yapamaz hale geldi.
Firmaların riski görüp üretimde temkinli ilerlemesi ve maliyetlerdeki korkunç artış üst üste gelince, hem fiyatlar hem de kiralar ciddi oranda arttı.
Peki bu sorunlar nasıl aşılacak?
Konut fiyatlarının ya da kiraların düşmesi için tek yol üretim. Kamu bu konuda önemli adım attı ve yeni konut kampanyasında üreticilere destek açıkladı.
Açıklanan 25 milyar liralık destek yeni 12 - 15 bin konut üretilmesi anlamına geliyor. Atılan bu adımı önemsiyoruz.
Sektöre cansuyu olur ve üretime teşvik eder. Ancak şunu da belirtmeliyim ki ancak desteğin sürekli hale gelmesi ve artması ile yeni yatırımlar hızlanır, arz-talep dengesi sağlanır.
Kampanya dönemi ile sınırlı olması yerine model olması gerekir. Üretimi destekleme sadece müteahhit firmaya değil, tüketiciye destek anlamına gelir.
Türkiye’de konut sektörünün yılda 700 bin - 1 milyon bandında üretim seviyesine gelmesi ve bunu devam ettirmesi gerekir.
