Kapıdaki Kağıt Ne Anlama Geliyor?
Bir sabah kapınızda belediyeden "Mali İşler/Emlak Servisi'ne müracaatınız gerekmektedir" yazılı bir not bulabilirsiniz. Durumun arka planı ise tamamen Veri Entegrasyonu.
Belediyeler ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) arasındaki veri paylaşımı artık çok daha hızlı işliyor. Siz veya kiracınız, şahıs şirketi kurarken vergi dairesine "faaliyet adresi" olarak ev adresini gösterdiğiniz anda, bu bilgi sisteme "ticari faaliyet alanı" olarak işleniyor. Ancak belediyedeki emlak kaydınız hâlâ "mesken" (konut) olarak kaldığı için, yıllarca daha düşük vergi ödemiş oluyorsunuz. Sistem bu uyumsuzluğu tespit ettiğinde ise düğmeye basılıyor.
Binde 2 mi, Binde 4 mü? İşte Kritik Fark
Büyükşehirlerdeki emlak vergisi oranları, bu sürpriz borcun ana kaynağı. Konut ile iş yeri arasındaki vergi oranı tam iki katı fark ediyor:
| Gayrimenkul Türü | Büyükşehir Emlak Vergisi Oranı | Normal İl Emlak Vergisi Oranı |
| Mesken (Konut) | Binde 2 (%0.2) | Binde 1 (%0.1) |
| İşyeri / Ofis | Binde 4 (%0.4) | Binde 2 (%0.2) |
Eviniz kağıt üzerinde "home ofis"e dönüştüğü an, belediye diyor ki: "Artık burası bir konut değil, ticari bir işletmedir. Vergisini de iş yeri tarifesinden ödemelisiniz."
Geriye Dönük 5 Yıllık Vergi Ziyaı
Mesele sadece bu yılın vergisini ödemekle kapanmıyor. Vergi Usul Kanunu'ndaki zamanaşımı süresi olan 5 yıl devreye giriyor.
Belediye, evinizi iş yeri olarak kullanmaya başladığınız tarihi (genelde şahıs şirketinin açılış tarihi) baz alarak geriye dönük hesap yapıyor.
2021 yılında home ofis şahıs şirketi kurdunuz. Belediye 2021-2025 yılları arasındaki tüm "eksik ödenen" farkları faiziyle hesaplıyor. Üstüne bir de "Vergi Ziyaı Cezası" eklenince, karşınıza çıkan rakam bir anda on binlerce lirayı bulabiliyor.
Kiracım Influencer, Bana Ne? Demeyin
Bu durumun en büyük mağdurları genellikle habersiz ev sahipleri oluyor. Özellikle YouTuber, Instagrammer veya e-ticaret yapan kiracılar, ev adreslerini şirket merkezi olarak gösterdiklerinde yasal olarak o konut "iş yeri" vasfı kazanıyor.
Emlak Vergisi mükellefi mülk sahibidir. Kiracınızın ticari faaliyeti nedeniyle çıkan vergi farkını ve cezayı devlet tapu sahibinden ister. Ev sahibi daha sonra bu tutarı kiracıya rücu etmeye (yansıtmaya) çalışsa da, ilk muhatap her zaman mülk sahibidir.
Ne Yapmalı?
2026'ya borçlu girmemek için alınabilecek önlemler şunlar:
E-Devlet Kontrolü: Vergi Levhası ve Emlak Vergisi bildirimlerinizi karşılaştırın.
Sanal Ofis Seçeneği: Eğer evinizi fiilen ofis gibi kullanmıyorsanız, şirket adresinizi "Sanal Ofis"e taşıyarak evinizin vasfını tekrar konuta çevirebilirsiniz.
Kira Sözleşmeleri: Ev sahipleri, kiracılarının evde şahıs şirketi kurup kurmadığını ve kontratta buna izin verip vermediklerini kontrol etmelidir.
