Hisseli Tapu Nedir, Nasıl Ortaya Çıkar?
Hisseli tapu (paylı mülkiyet), bir taşınmazın mülkiyetinin birden fazla kişi tarafından belirli oranlarda paylaşılması anlamına gelir. Tapu sicilinde her hissedarın payı açıkça belirtilir.
Bu durum genellikle miras paylaşımı, ortak yatırım veya evlilik içi mülkiyet aktarımı gibi nedenlerle ortaya çıkar. Ancak hisseli tapular, zamanla yönetim zorlukları, satış engelleri ve ortaklar arasında anlaşmazlıklar gibi sorunlara neden olabilir.
Hisseli Tapu Tek Tapuya Dönüştürülebilir mi?
Hisseli tapunun tek tapuya (müstakil tapuya) dönüştürülmesi mümkündür. Ancak bu işlem bazı hukuki ve teknik koşullara bağlıdır.
Dönüşüm, taşınmaz üzerindeki hisselerin tek bir kişi tarafından satın alınması veya devralınması ya da kadastro ve tapu müdürlükleri aracılığıyla tapu kayıtlarının yeniden düzenlenmesiyle yapılabilir.
Ancak bu işlemin gerçekleşebilmesi için taşınmazın:
- İmar durumunun uygun olması,
- Teknik olarak bölünebilir (ifraz edilebilir) olması
- Ve tüm hissedarların onay vermesi gerekir.
Adım Adım Hisseli Tapudan Tek Tapuya Geçiş Süreci
1.Paydaşların Anlaşması – Taksim Sözleşmesi
İlk adım, tüm hissedarların yazılı onayıdır. Noter huzurunda hazırlanacak taksim sözleşmesi, her paydaşın alacağı hisseyi açıkça belirtir. Eğer taraflar arasında anlaşmazlık varsa, bu durumda mahkeme kararıyla paylaşım (izale-i şuyu davası) gündeme gelebilir.
2.Kadastro / Parselasyon / İfraz İşlemleri
Taşınmazın sınırları ve bölünebilirliği harita üzerinde belirlenir. Kadastro müdürlüğü, yeni parsel düzenlemeleri yapar. İmar planına dahil taşınmazlarda cins değişikliği veya imar uygunluk belgesi gerekebilir.
3.Tapu Müdürlüklerine Başvuru
Gerekli belgeler (taksim sözleşmesi, kimlik fotokopileri, harita belgeleri) ile tapu müdürlüğüne başvuru yapılır.
Tapu sicilinde yeni kayıt oluşturularak tek kişilik tapu tescili tamamlanır.
4.Harçlar, Vergiler ve Masraflar
Tapu harcı, döner sermaye ücreti, harita ve kadastro masrafları ödenir. Masraflar, taşınmazın değerine ve işlem türüne göre değişiklik gösterebilir.
5.Tescil ve Kayıt İşlemi
Son aşamada, yeni tapu kaydı oluşturulur ve eski hisseli tapu iptal edilir. Böylece mülkiyet tek bir kişi adına tescil edilmiş olur.
Dikkat Edilmesi Gereken Hukuki Riskler
Hissedar Katılımı: Tüm paydaşların onayı olmadan dönüşüm işlemi yapılamaz. Katılmayan hissedarlar süreci uzatabilir veya dava açabilir.
Şufa (Önalım) Hakkı: Hissedarlar, diğer paydaşın hissesini satması durumunda ön alım hakkına (şufa hakkı) sahiptir. Bu hak kullanılmadan yapılan satışlar iptal edilebilir.
İmar ve Teknik Engeller: Bazı taşınmazlar, imar planına veya yapı durumuna göre teknik olarak bölünemez. Bu durumda tek tapuya geçiş mümkün olmayabilir.
Maliyet ve Zaman: Kadastro çalışmaları, noter işlemleri ve tapu masrafları süreci hem uzatabilir hem de maliyetli hale getirebilir.
Hisseli tapuların tek tapuya dönüştürülmesi, mülk sahipleri açısından daha net bir mülkiyet yapısı, kolay satış ve hukuki güvenlik sağlar. Ancak her taşınmaz bu dönüşüme uygun olmayabilir. Dolayısıyla sürece başlamadan önce, hem teknik hem hukuki incelemenin yapılması büyük önem taşır.