Gayrimenkul alım-satım sürecinde en çok merak edilen konuların başında imar durumu geliyor. Belediyelerden alınabilen imar durumu belgesi, bir arsanın veya taşınmazın hangi koşullarda kullanılabileceğini, üzerine nasıl yapı yapılabileceğini ortaya koyuyor. Ancak belgede geçen teknik terimler çoğu zaman vatandaşlar için kafa karıştırıcı olabiliyor.
Uzmanlar, imar planı ve imar durumu belgesinde en sık karşılaşılan kavramları şöyle sıralıyor:
TAKS – Taban Alanı Kat Sayısı
TAKS, arsada yapı yapılacak alanın toplam arsa büyüklüğüne oranını ifade ediyor. Örneğin 1.000 m² arsanın TAKS değeri %40 ise, zeminde en fazla 400 m²’lik alan inşa edilebiliyor.
KAKS – Kat Alanı Kat Sayısı (Emsal)
KAKS ya da emsal, yapıların toplam inşaat alanını belirleyen katsayıdır. 1.000 m² arsa için emsal değeri 2,0 ise, toplam inşaat alanı en fazla 2.000 m² olabiliyor. Bu değer, kat sayısı ve daire büyüklüklerini doğrudan etkiliyor.
Çekme Mesafeleri
Yapıların komşu parsellere, yola veya yeşil alanlara olan uzaklıklarını belirleyen mesafelerdir. Örneğin ön bahçe çekme mesafesi 5 metre ise, bina yol kenarına 5 metreden daha yakın inşa edilemiyor.
Taksim ve Hisseli Yapılaşma
İmar durumunda parselin hisseli olup olmadığı da büyük önem taşıyor. Hisseli arazilerde inşaat için tüm hissedarların onayı gerekiyor.
İmar Durumunun Önemi
Gayrimenkul uzmanları, imar durum belgesinin yatırım yapmadan önce mutlaka incelenmesi gerektiğini vurguluyor. Yanlış yorumlanan bir emsal değeri ya da gözden kaçan bir çekme mesafesi, ciddi maliyet kayıplarına yol açabiliyor.
İmar hukukçuları, “Arsa üzerinde ne tür yapı yapılabileceği, kaç katlı olacağı, bahçenin nasıl düzenleneceği gibi tüm detaylar imar durumu belgesinde yazılıdır. Yatırımcıların bu kavramları bilmeden adım atmaması gerekir” uyarısında bulunuyor.