Türkiye genelinde konut satışları hız kesmeden devam ederken, uzun süredir dillendirilen "arz sıkıntısı" ve "stok yetersizliği" endişelerine karşı piyasadan beklenen hamle geldi. Yıllık 800 bin ila 1 milyon yeni konuta ihtiyaç duyulan sektörde, artan maliyetler nedeniyle frene basan üreticiler yeniden dümene geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son veriler, konut üretiminde son 8 yılın en hareketli dönemine girildiğini ortaya koydu.
İnşaatta 'Bekle-Gör' Dönemi Sona Erdi
Yılın 3. çeyreğinde belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarında dikkat çekici bir sıçrama yaşandı. Daire sayısı bazında yüzde 54, bina sayısında yüzde 22.3 ve yüzölçümde yüzde 42.6'lık bir artış kaydedildi.
Sadece 3. çeyrekte 282 bin 855 dairenin inşası için ruhsat düzenlenirken, bu rakam 2017’den bu yana görülen en yüksek 3. çeyrek verisi olarak kayıtlara geçti. Pandemi döneminde popülerleşen müstakil ev trendinin ise yerini yeniden çok katlı yapılara bıraktığı görüldü; müstakil yapı payı yüzde 5.6 seviyelerine geriledi.
9 Ayda 755 Bin Yeni Konut Yolda
Ocak-Eylül dönemini kapsayan 9 aylık süreçte toplam 754 bin 791 daire için inşaat ruhsatı alındı. İnşaat üretim endeksinin Eylül ayında yıllık bazda yüzde 29.9 artarak tüm zamanların zirvesine çıkması, şantiyelerdeki hareketliliğin en somut kanıtı oldu.
Madalyonun Diğer Yüzü: Ev Sahipliği Oranı Düşüyor
Verilerdeki bu toparlanma umut verici olsa da sektör temsilcileri temkinli. Ruhsat alınmasından konutun bitimine kadar geçen ortalama 2-3 yıllık süre, arzın piyasaya hemen yansımayacağı anlamına geliyor.
Daha kritik olan nokta ise "üretimin kimin için yapıldığı" sorusu. Artan satışlara ve üretim iştahına rağmen, Türkiye’de ev sahipliği oranı yüzde 56’ya kadar gerilemiş durumda.
İskan Verileri Hâlâ Geriden Geliyor
Yapı ruhsatlarındaki rekor artışa karşın, "yapı kullanma izin belgesi" (iskan) verilen daire sayısı 9 ayda 437 bin 151'de kaldı. Ruhsat ile iskan arasındaki bu makas, üretimin henüz istenen tamamlanma seviyelerine ulaşmadığını, ancak boru hattında ciddi bir arzın biriktiğini gösteriyor.