KENTSEL DÖNÜŞÜM

Kentsel Dönüşüme 111 Milyar TL

Olası afet risklerine karşı Türkiye'nin yapı stokunu yenileme misyonuyla çalışan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nın 2026 yılı bütçesi, bir önceki yıla göre önemli bir düşüşle belirlendi. Başkanlığın 2025 bütçesi $136.5$ milyar TL iken, 2026 için öngörülen bütçe yaklaşık yüzde 19'luk bir düşüşle $111.1$ milyar TL seviyesine çekildi.

Yeni bütçe rakamlarına göre, Başkanlık 2026 yılında kentsel dönüşüm kapsamında $250$ bin hak sahibine kira yardımı yaparak destek sayısını artırmayı hedefliyor.

Giderlerin Aslan Payı Transferlere Ait

$111.1$ milyar TL'lik bütçenin büyük bir kısmı, yani $109.9$ milyar TL'si, kentsel dönüşüm projelerindeki ödemeleri ve yardımları kapsayan cari transferler için ayrıldı. Personel giderleri için ise $911.1$ milyon TL ödenek belirlendi.

Açıklanan rakamlar, kentsel dönüşüm çalışmalarının sürekliliğine işaret etse de, bütçedeki düşüş dikkat çekiyor. Ancak Başkanlık, 2027 ve 2028 yılları için sırasıyla $169.8$ milyar TL ve $158.3$ milyar TL'lik daha yüksek bütçeler öngörüyor.

Kira Yardımı Hedefi Yükseldi, Faiz Desteği Düşük Kaldı

Başkanlık, kentsel dönüşüm mağdurlarına yönelik desteklerini sürdürüyor. $2025$ yılında $240$ bin olarak hedeflenen kira yardımı yapılan hak sahibi sayısının yıl sonunda $245$ bine ulaşması bekleniyor. $2026$ hedefi ise $5$ bin kişilik artışla $250$ bin hak sahibine ulaşmak olarak belirlendi.

Kira yardımları için ayrılan ödenek de yıllar içinde kademeli olarak artırılacak. $2026$'da $10$ milyar TL, $2027$'de $15$ milyar TL ve $2028$'de $22.5$ milyar TL kira yardımı yapılması hedefleniyor.

Öte yandan, faiz desteği sağlanan hak sahibi sayısında hedeflerin altında kalındığı görüldü. $2025$ için $500$ kişi olarak planlanan faiz desteği, $80$ kişi seviyesinde kaldı. $2026$ hedefi ise $90$ hak sahibi olarak belirlendi.

Yıkım Çalışmaları Yetersiz

Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nın $2024$ yılı faaliyet raporu, riskli yapı tespiti ve yıkım çalışmalarının hız kesmeden devam ettiğini gösteriyor. Ancak tespit edilen riskli yapıların yıkım oranı, tehlikenin boyutunu gözler önüne seriyor.

Rapora göre, Türkiye genelinde $16$ bin $556$ yapı için riskli yapı tespiti yapıldı. Bu yapılar, toplamda $87$ binden fazla bağımsız bölümü içeriyor. Tespit edilen bu riskli yapılardan sadece $7$ bin $44$ adedi (yani neredeyse yarısı) yıkılabildi.

Özellikle Marmara Bölgesi'ni kapsayan $11$ ilde ise $8$ binden fazla riskli yapı tespiti yapılırken, bunlardan $2$ bin $976$ adedinin yıkımı gerçekleştirildi. Bu veriler, kentsel dönüşümün hızlanması ve yıkım süreçlerinin etkinleştirilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koyuyor.