Deprem felaketi yaşayan Hatay ve Adana’da kiraların yıllık ve peşin ödenmesi yaygın. Peşin ödenen kirada kullanılamayan sürenin karşılığı olan kiranın iadesi istenebilir. Deprem bölgesindeki 11 ilde, özellikle sayfiyeleri, yaylalarda kiralık yazlıkları bulunan Hatay ve Adana’da kiraların yıllık ve peşin ödenmesi yaygın bir uygulama... Bir çok ev sahibi bir yıllık kirasını peşin istiyor. Artık hangi tecrübeleri yaşadıysa! Kiracılar da yıllık peşin kira bedelinin indirimli olması bu yöntemi tercih ediyorlar. 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle bir yıllık kira süresini tamamlamamış ancak bir yıllık kira bedelini peşin ödemiş okuyucularım var. Depremde kirada oturdukları evin yıkıldığını, içinde oturulamayacak kadar ağır hasarlı olduğunu belirtip, peşin ödedikleri yıllık kira bedelinin akıbetini sormuşlar. Kullanıma elverişlilik Buna da şöyle cevap vereyim; ödenen bir yıllık peşin kira bedelinden, konutun kullanılamaz hale geldiği tarihte kullanılan süre ile kalan süre arasında orantısal bir hesaplama yapılarak, peşin ödenen kirada kullanılamayan sürenin karşılığı olan kira bedelinin iadesi istenebilir. Çünkü konut yıkılmış ya da içinde oturulamaz hale geldiğinden, TBK md 301 göre kiraya veren artık konutu sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda bulundurma yükümlülüğünü yerine getiremediği için, kiracının da TBK md 313 hükmündeki kira bedelini ödeme borcu sona erer. Fazladan ödenen kısım Bu da şu anlama gelir, konut 6 Şubat’ta yıkılmış ise, 6 Şubat’ta kira ödeme borcu da sona ermiştir, fazladan peşin ödediği kira bedellerinin iadesini isteyebilir. Çünkü kira bedeli ödeme borcu, amaca uygun kullanıma elverişli bir kiralanan konutun bulundurulmasının karşılığıdır. Mücbir sebep geçerli mi? Kiraya veren peşin aldığı yıllık kiranın iade etmesi gereken kısmı iade etmemek için mücbir sebebe dayanamaz. Mücbir sebep burada ancak kira ilişkisinin sona erdirilmesi sebebi olabilir, fazladan alınan edimin karşılıklı iade edilmeme sebebi değil.