Rayiç Bedel Nedir ve Neden Önemlidir?
Rayiç bedel; bir taşınmazın, bağlı bulunduğu belediye tarafından tespit edilen ve o bölgede benzer özelliklere sahip taşınmazların ortalama piyasa değeri olarak tanımlanıyor. Bu değer, tapu işlemleri, emlak vergisi, intikal ve istimlak gibi birçok kamusal işlemde temel alınıyor.
Ancak Türkiye’de uzun süredir uygulanan sistemde, rayiç bedeller piyasa gerçeklerinin çok altında kalıyor ve bu durum vergi kayıplarına neden oluyordu. İstanbul’da bazı ilçelerde güncellenen rayiç bedellerle birlikte artık bu fark kapatılmaya çalışılıyor.
Bazı Bölgelerde 10 Kata Kadar Artış
Habertürk ekranlarında konuşan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Komite Başkanı Hakan Akdoğan, İstanbul’daki birçok sokakta ve caddede yapılan yeni rayiç bedel düzenlemelerinde ciddi artışların yaşandığını belirtti. Akdoğan, “Geçmişte 2 bin TL olarak gösterilen metrekare değerleri, yeni düzenlemeyle 10-15 bin TL seviyelerine kadar çıkarıldı. Bu da bazı yerlerde %500'ü aşan artış anlamına geliyor” dedi.
Özellikle merkezi ilçelerde ve gelişmekte olan bölgelerde bu artış daha sert hissediliyor. Tapuda düşük gösterilen bedeller nedeniyle geçmişte düşük kalan vergi gelirleri, yeni uygulamayla ciddi şekilde artırılacak.
Tapu Harçları ve Emlak Vergisi Artacak
Rayiç bedelin yükselmesi doğrudan tapu harcı ve emlak vergisine yansıyor. Mevcut sistemde tapu devri sırasında, hem alıcıdan hem satıcıdan ayrı ayrı olmak üzere taşınmazın beyan edilen satış bedeli üzerinden %2 oranında tapu harcı tahsil ediliyor. Örneğin:
-
Eski rayiç bedel: 500.000 TL → Harç: 10.000 TL (alıcı) + 10.000 TL (satıcı)
-
Yeni rayiç bedel: 1.500.000 TL → Harç: 30.000 TL (alıcı) + 30.000 TL (satıcı)
Aynı şekilde, yıllık emlak vergisi de rayiç değerin artmasına bağlı olarak yükselecek. Bu durum, özellikle sabit gelirli mülk sahipleri için ciddi bir mali baskı yaratabilir.
Yatırımcılar ve Ev Sahipleri İçin Yeni Dönem
Uzmanlara göre bu gelişme, kayıt dışı işlemleri azaltma ve taşınmaz piyasasında şeffaflığı artırma açısından olumlu bir adım. Ancak beraberinde bazı riskleri de getiriyor. Hakan Akdoğan, tapu masraflarının artmasıyla birlikte bazı kişilerin satış bedelini tapuda düşük göstererek farkı elden ödeme yoluna başvurabileceğini, bu durumun ise hukuki riskler doğuracağını vurguladı.
“Gerçek satış bedelinin tapuya yansıtılmaması halinde hem taraflar ileride hak kaybı yaşayabilir hem de idari yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir” diyen Akdoğan, özellikle yatırımcıların ve gayrimenkul danışmanlarının bu dönemde daha dikkatli olması gerektiğini belirtti.
İtiraz Hakkı Bulunuyor
Belediyeler tarafından ilan edilen yeni rayiç bedellere vatandaşların itiraz hakkı bulunuyor. Ancak bu itirazların belirli bir süre içerisinde yapılması gerekiyor. Gayrimenkul sahiplerinin bağlı bulundukları belediyelerin internet sitelerinden veya duyuru panolarından ilan edilen listeleri kontrol etmesi ve gerekiyorsa itiraz dilekçesi sunması tavsiye ediliyor.
İlgili YouTube Videomuz:
