Peki tapuda beyanlar ve şerhler neyi ifade eder? Hangi durumlarda konulur ve nasıl kaldırılır?
1. Tapuda Beyan Nedir?
Beyan, bir taşınmazın durumuna ilişkin açıklayıcı bilgidir. Satışa veya kullanıma engel olmayabilir ancak alıcıya önemli bir uyarı niteliği taşır.
Örnek Beyanlar:
-
“Taşınmazın kullanım amacı konut olarak sınırlıdır.”
-
“Afet bölgesi kapsamında yer almaktadır.”
-
“Taşınmaz hisselidir.”
Beyanlar genellikle bilgilendirme amacı taşır ancak bazı beyanlar hukuki sonuç doğurabilir. Örneğin “Koruma altındaki taşınmaz” beyanı, yapılacak değişiklikleri sınırlayabilir.
2. Tapuda Şerh Nedir?
Şerh, taşınmaz üzerinde üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilecek bir hakkın veya sınırlamanın resmi kayda geçirilmesidir. Şerh, alım-satım işlemlerinde ciddi kısıtlamalar yaratabilir.
Örnek Şerhler:
-
İpotek şerhi (borç bitmeden kaldırılmaz)
-
Ön alım hakkı şerhi
-
İntifa hakkı şerhi
-
Satış vaadi şerhi
-
Kira sözleşmesi şerhi (10 yıla kadar)
Şerhler kaldırılmadan mülkiyet devri yapılabilir, ancak yeni malik bu şerhin getirdiği yükümlülükleri üstlenmiş olur.
3. Beyanlar ve Şerhler Nasıl Kaldırılır?
Beyan Kaldırma:
-
Beyanı koyan kurum veya kişinin talebi gerekir.
-
Tapu müdürlüğüne dilekçe ile başvuru yapılır.
-
Gerekli belgeler (imar değişikliği kararı, mahkeme kararı vb.) ibraz edilir.
Şerh Kaldırma:
-
Şerh sahibinin resmi onayı gerekir.
-
Borç, hak veya taahhüt sona erdiğinde tapu müdürlüğüne başvurulur.
-
Mahkeme kararı ile de kaldırılabilir.
4. Alıcılar İçin Önemli Uyarılar
-
Tapu devrinden önce Tapu Takas veya Web Tapu sistemi üzerinden taşınmaz kaydındaki tüm beyan ve şerhleri inceleyin.
-
Şerh bulunan taşınmazlarda, şerhin ne kadar süreyle geçerli olduğunu mutlaka öğrenin.
-
Beyanlar masum görünebilir, ancak bazıları taşınmazın değerini düşürebilir.
Tapuda beyanlar ve şerhler, gayrimenkulün kaderini belirleyen önemli kayıtlardır. İmza atmadan önce bu detayları bilmek, hem yatırım güvenliği hem de hukuki sorumluluklar açısından kritik öneme sahiptir.
