Milliyet'ten Prof. Dr. Erol Ulusoy'un Yazısı...
Kamu menfaati amacıyla da olsa serbest piyasaya müdahale genellikle hedeflenen sonucu vermiyor.
Yasal olarak son 12 ayın TÜFE ortalaması olan kira artış sınırı bir şekilde oturmuş ve kiracı ve ev sahibi tarafından örtülü bir şekilde kabul gören ve uzlaşılan bir artış oranıydı.
Kira artışının 1 Temmuz 2022-2024 arasında geçici olarak yüzde 25 ile sınırlanması her ne kadar kiracı menfaati için getirilmiş olsa da, serbest piyasaya müdahale beklenen sonucu vermedi, asgari ücretliyse kiracısının yüzde 104 gelir artışına karşılık ödeyeceği kiranın yüzde 25 ile sınırlanmasını serbest piyasanın oluşturduğu menfaatler dengesini haksızlık olarak bozan bir düzenleme olarak algıladı ve şiddete, cinayete varan ev sahibi-kiracı uyuşmazlıkları oluştu.
Toplumsal barışa olumsuz katkısı oldu. Çocuklarının üniversite masraflarını kira geliri ile karşılayan baba, kira geliri yüzde 25 artarken üniversite ücretlerine yüzde 100’den fazla zam geldiğinden, sıkıntı çekmeye başladı.
Emekli ikramiyesine, çektiği krediyi de ekleyerek bir ev alıp “emekli maaşı artı kira geliri ile hem kredi borcumu öder hem de geçinirim” diyen bürokratın hesabı yüzde 25 sınırlaması ile tutmadı ve ekonomik sıkıntıya düştü, kredi borcunu dahi ödeyemez hale geldi.
Kira artışına getirilen yüzde 25 sınırlaması nihayetinde uzun dönem kiralama dönemini bitirmiş görünüyor. Normalde kiracı istemediği sürece, başlangıçta 1 yıllık süre ile yapılan kira sözleşmeleri uzamalarla birlikte 11 yıl kadar yasal olarak devam edebiliyor.
Bazı dostlarım çocuklarının yerleştiği üniversitenin bulunduğu yerde ev kiralamak istediklerini, ancak ev sahiplerinin 11 yıllık sürebilecek bir kira ilişkisine girmemek için mutlaka tahliye taahhütnamesi almak istediklerini söylediler.
Buradaki amacın aslında yüzde 25 kira artış sınırlamasından kaçarak, her yıl güncel kiralardan evi yeniden kiraya verme olduğunu anladım. Bunu bazı ev sahiplerinin, tahliye taahhüdünü kullansalar da, güncel kira fiyatlarından evin aynı kişiye yeniden kiralanabileceğini sözlü olarak vaat etmeleri de açıkça ortaya koyuyor.
Diyeceksiniz ki, tahliye taahhüdünü icraya koyan ev sahibi aynı kiracı ile yeniden kira sözleşmesi imzalarsa, kötü niyetli olmaz mı! Bakış açınıza göre bir yorum yapabilirsiniz, ama hukuki yönden bir aykırılık olmayacaktır.
