Konut Alımında İlk Adım: Fiyat Araştırması
Konut almak isteyenlerin, öncelikle benzer özelliklere sahip dairelerle kıyaslama yapmadan karar vermemesi gerektiği vurgulanıyor. Bu süreçte emlak ilan siteleri incelenebilir, bölgedeki emlak ofislerinden görüş alınabilir ya da SPK tarafından yetkilendirilmiş kurumlara değerleme raporu hazırlatılabilir.
Alıcıların yalnızca satış bedeliyle sınırlı kalmaması, tapu harcı (%4), tapu döner sermaye bedeli, emlak vergisi ve DASK poliçesi gibi ek masrafları da hesaba katması gerekiyor.
Tapu ve Şerh Kontrolleri
Rehbere göre, satın alınacak gayrimenkulün tapuda “konut/mesken” olarak kayıtlı olması büyük önem taşıyor. Depo veya ofis gibi görünen tapular, hukuki risk barındırabiliyor. Yeni tip tapulardaki karekod sayesinde taşınmazın harita üzerindeki konumu, edinim tarihi ve yöntemi kolayca öğrenilebiliyor.
Ayrıca tapuda “haciz”, “kamulaştırma”, “satışa arz”, “intifa hakkı” veya “riskli yapı” şerhlerinin olup olmadığı mutlaka kontrol edilmeli. Kat irtifakı ve kat mülkiyeti arasındaki fark da göz önünde bulundurulmalı; zira kat irtifakı tamamlanmamış projeler için geçerli, iskan alındığında ise kat mülkiyetine geçiliyor.
Ruhsat, Güvenlik ve Ortak Alan İncelemeleri
Gayrimenkulün yasal statüsünü anlamak için yapı ruhsatı ve kullanım izin belgesinin incelenmesi şart. İmar planındaki değişiklikler, yıkım kararları ve hukuki ihtilaflar araştırılmalı. Depreme dayanıklılık, kolon-kiriş durumu ve ortak alan yönetimi de önemli kriterler arasında yer alıyor.
Arsa ve Arazi Alımında Kritik Noktalar
“Arsa-Arazi Alım Rehberi”ne göre arsa satın alırken imar durumu, yapılaşma koşulları, cephe ve derinlik şartları mutlaka sorgulanmalı. Ayrıca “kamulaştırma şerhi”, “sit alanı” veya “imar düzenlemesi” kayıtlarının ileride sorun yaratabileceği uyarısı yapılıyor.
Arazi alımlarında ise zemin yapısı, ulaşım imkanları, tarımsal veya sanayiye uygunluk ve doğal afet riskleri öne çıkıyor.
İş Yeri Yatırımlarında Hukuki İnceleme Şart
“İş Yeri Alım Rehberi” ise dükkan ve ofis yatırımlarında izlenecek yol haritasını çiziyor. Tapuda “iş yeri” olarak kayıtlı olup olmadığı, ipotek, şerh veya haciz durumları mutlaka sorgulanmalı. Ruhsat, imar planı, kullanım izin belgesi ve depreme dayanıklılık raporları kontrol edilmeden iş yeri satın almak riskli olabiliyor.
