Ankara’da bir ev sahibi, 4 Eylül’de 6 milyon 750 bin TL’den ilana koyduğu evin fiyatını sadece bir ay içinde 8 milyon TL’ye çıkarınca Ticaret Bakanlığı’ndan 100 bin liralık idari para cezası aldı. Bakanlık, bu tür manipülatif fiyat artışlarına karşı sıkı denetim başlatıldığını duyurdu.
Ticaret Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Mayıs 2025’ten bu yana emlak ilanlarındaki fahiş artışlar nedeniyle 1.416 kişi hakkında toplam 172 milyon TL; ayrıca 56 kişi hakkında 34,9 milyon TL idari para cezası uygulandı.
Fahiş Artışlara Sıkı Denetim
Gayrimenkul piyasasında son dönemde artan fiyat manipülasyonlarının önüne geçmek amacıyla, ilan platformlarında Elektronik İlan Denetleme Sistemi (EİDS) devreye alınmıştı.
Bu sistemle birlikte, ilanların yalnızca mülk sahibinin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği kişiler tarafından yayımlanması zorunlu hale geldi.
Amaç; sahte, eksik ya da yanlış bilgilerle oluşturulan “naylon ilanların” önüne geçmek ve piyasa istikrarını korumak. Ancak fahiş artışların önlenmesi için yeni adımlar da devreye girdi.
“Artış Ekonomik Verilerle Uyumlu Olmalı”
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Avukat Dr. Ali Yüksel, yeni yönetmeliğin fiyat artışlarını disipline etmeye yönelik olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Artık emlak ilanlarında yapılacak artışlar ya genel ekonomik verilerle uyumlu olacak ya da haklı bir gerekçeye dayanacak.
Enflasyonun yüzde 40 olduğu bir ortamda yüzde 100-200’lük artış yaparsanız, Bakanlık bunun nedenini sorar.”
Dr. Yüksel, “Haklı gerekçeler” arasına örnek olarak; imar planı değişikliği, çevrede yapılan park veya ulaşım yatırımları gibi değer artırıcı etkenleri gösterdi.
Danışmanlar Uyarıyor: İlanların Çoğu Şişirme
Gayrimenkul Danışmanı Şenay Araç, mülk sahiplerinin kısa sürede fiyat artırma baskısı yaptığını belirterek şu uyarıda bulundu:
“Satıcılar kısa sürede fiyat değiştiremeyeceklerini bildiği için ilanlara en başta yüzde 5-10 daha yüksek rakam koyuyor.
Şu an piyasadaki ilanların çoğu şişirme. Gerçek satış değerini her zaman alıcı belirler.”
Serbest Piyasa mı, Toplumsal Ahlak mı?
Bazı satıcılar “serbest piyasa” gerekçesiyle yüksek fiyatları savunsa da, Dr. Yüksel bu yaklaşımı eleştirerek şunları söyledi:
“Evet, borçlar kanununa göre kişi malına istediği fiyatı koyabilir. Bu yasal bir haktır.
Ama meşru mudur? Hayır. Bu noktada toplumsal ahlak devreye girer.”
Yüksel ayrıca, birden fazla taşınmazını aynı şekilde fahiş oranda artıran bireylerin de kasıtlı piyasa manipülasyonu yapmış sayılabileceğini ve bu durumda cezai yaptırım uygulanabileceğini belirtti.
Fiyat Artışları Artık Denetim Altında
Yeni yönetmelik, özellikle aracı kurumlar, emlak işletmeleri ve ilan platformları için bağlayıcı olsa da, uzmanlara göre bireysel satıcıların da sisteme dahil edilmesi fahiş artışların önlenmesinde etkili olacak.
Ticaret Bakanlığı’nın son açıklamaları, “emlak piyasasında serbestlik” ile “piyasa istikrarı” arasındaki dengenin yeniden tanımlandığına işaret ediyor.
Artık ev fiyatlarında “keyfi artış” değil, ekonomik gerekçeler dönemi başlıyor.