Avukat Ali Tümbaş'ın Yazısı...
Uygulamada genellikle bu dava kira artış davası olarak adlandırılmaktaysa da bu dava kiracı tarafından da kira bedelinin tekrar değerlendirilerek düşürülmesi talepli açılabilmektedir.
Açılan bu davada ise mahkeme tarafından verilecek kararla belirlenen kira bedelindeki artışı dışında kiracı aleyhine kira sözleşmesinde sonradan değişiklikler yapılamayacaktı.
Yani şeriatın kestiği parmak acımaz dedikleri burada da karşımıza çıkmaktadır. Bu davayı açtı iseniz verilen hüküm sizi uzun süre bağlayacaktır.
Bahsi geçen kiracı aleyhine düzenleme yasağı da şu demek; kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında yükümlülük yüklenemez, ayrıca kira bedelinin zamanında ödememesi nedeniyle ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel (borcun vadesi gelmesi) olacağına ilişkin anlaşmalar da geçersizdir ve bu durum kontu kirası ya da işyeri kirası için de aynıdır.
Kira Sözleşmesinde Kira Artırım Bedeline Dair Anlaşma Yoksa Hâkim Neye Göre Karar Verir?
Bu durumda belirlenecek artış bedeli bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemesi ve kira tespit davası şartları olması halinde hâkim hakkaniyete göre belirleyecektir.
Yani hâkim 12 aylık TÜFE ortalaması kadar artışa da karar verebileceği gibi somut olaya göre daha azına da karar verebilir.
Kira Tespit Davası Şartları
Öncelikle taraflar arasında kira sözleşmesi yapılmış olmalıdır. Sözleşmenin yazılı olma şartı yoktur. Tarafların iradelerine göre sözlü olarak da kira sözleşmesi kurabilir.
Davayı açan tarafın (kiracı ya da kiralayanın) dava açmada hukuki yararının olması gerekmektedir.
Örneğin; kira bedelinin artışına dair yasal sınırlar içerisinde taraflar arasında zaten anlaşma gerçekleşmiş ise kira bedelinin tespitine dair açılan davada hukuki yarar olmaz.
Mahkeme size yahu sen zaten anlaşmışsın tekrar niye dava açıyorsun diyecek ve davayı reddedecektir.
Kira Tespit Davası Açma Süresi Ne Kadar?
Kira tespit davası şartları içinde süre koşulu yoktur. Yani bu dava her zaman açılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus var; bu dava eğer yeni kira döneminin başlangıcından en az 30 gün önceden açılmış olur ise mahkeme belirleyeceği kira bedelini yeni kira dönem başlangıcından itibaren uygulamak üzere karar verebilecektir.
Yeni kira döneminden en az 30 gün önceden kira miktarının arttırılacağına dair yazılı bildirimde bulunulur ve yeni kira dönemi içerisinde dava açılır ise kira bedeli, yeni kira dönemi başlangıcından itibaren geçerli olacaktır. Ancak bu koşulların olmaması halinde mahkeme, bir sonraki kira dönemi yılı için karar verebilecektir.
Geriye Dönük Kira Tespiti Davası Açılabilir mi?
Belirlenecek kira bedelinin tespiti davası ancak ve ancak taraflar arasındaki kira sözleşmesinde ileriki dönemlerindeki zam uygulamaları için talep edilebilmektedir.
Geriye dönük olarak kira bedelinin düzenlenmesi talepli dava açmak mümkün değildir.
Sorular artırılabilir kıymetli okurlar, ancak başka soruları başka yazımıza bırakalım, şimdilik sizleri daha fazla yormayalım. Her zaman dediğimiz şeyi tekrar diyelim.
Malum et-tekraru ahsen velev kane yüz seksen. Kiracılar, kiraya verenler.
Üç günlük dünya, birbirimizi en hafifinden yasal hakla bile kırmayalım. Mal mülk kimseye kalmıyor. Kira işi yasa hükmünden çok karşılıklı gönül rızasından geçmeli.
Karşılıklı empati kurma ve birbirine mümkün mertebe yardımcı olma eylemleri emin olun herkesi mutlu edecektir. Faydalı olması dileğiyle.
