Hürriyet yazarı Gülistan Alagöz'ün Fuzul Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeki Akbal ile yaptığı röportaj...
Barınma sorununun çözümü için önemli adımlar peş peşe atılıyor. Kamu önce dar gelirliler için 500 bin sosyal konut projesini açıkladı, sonra orta gelirlinin ev sahibi olması için düşük faiz ve uzun vadeli yeni model hazırlandı.
Ancak bugün fiyatlar hâlâ birçok kesim için ulaşılabilir değil. Peki özel sektör neden ihtiyaç sahibine üretim yapamıyor? Bu sorun nasıl aşılır?
Fuzul Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeki Akbal ile konut fiyatlarını, barınma sorununu ve yeni dönem yatırım planlarını konuştuk...
Konut sektöründe en önemli gündem yeni kampanya. Orta gelirli için hazırlanan modeli nasıl değerlendiriyorsunuz?
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ortak çalıştı ve yeni bir model hazırladı.
Kredi faizi yüzde 0.69’a kadar düştü, vade 15 yıla uzadı ve ilk 3 yıl taksitlere Hazine desteği verileceği de açıklandı.
Evi olmayan vatandaşlar için bunlar çok önemli fırsat. Evet fiyatlar yükseldi ama imkânı olan bu koşulları değerlendirmeli. Çünkü konut fiyatının artık geri gelme şansı yok.
Ödeme koşulları iyi olsa da fiyatların yüksek olması birçok kesimi zorluyor. Özel sektör eliyle daha uygun fiyatlı konut üretilemez mi?
Son 2 yılda sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada Emtia fiyatlarında ciddi oranda artışlar yaşandı. İnşaat maliyeti artınca bu da satış fiyatına yansıdı.
Ancak bugün özel sektörde firmaların en büyük sorunu arsa maliyeti. Avrupa’da yüzde 20’lerde olan arsa maliyeti İstanbul’da yüzde 50. Arsa maliyetine düzen gelmeden ucuz konut yapılması mümkün değil.
Bir örnekle anlatır mısınız maliyeti?
Bir firma 100 metrekare konut yapacaksa bunun maliyeti yaklaşık 2 milyon lira. Kaliteli bir inşaatta rakam bu, standart düşerse 1 milyona inebilir.
Bir o kadar da arsa maliyeti gelince iyi bir binada fiyat çıkıyor 4 milyon liraya.
Maliyetine versen dahi orta gelirli için rakam yüksek. İşte bu noktada kamunun öncü olduğu modeller gündeme gelebilir.
Hükümet en son 500 bin sosyal konutla önemli bir adım attı. Bu sisteme özel sektörü de katmak için Hazine arazileri kullanılabilir.
Eğer arsa maliyeti olmazsa rakamlar önemi ölçüde düşer. Kamunun denetiminde ve kontrolünde, özel sektörün de deneyimi ve hızı kullanılarak barınma sorunu çözülebilir.
Aksi takdirde bu piyasada özel sektörün tek başına çözüm bulması beklenilemez.
Fiyatlardaki artışın bir nedeni de üretimin azalması. Yeni yılda konut üretim iştahı artacak mı?
Firmaların en büyük sorunu piyasadaki öngörülemeyen şartlar. Maliyetleri hesaplayamaz hale geldik. Ancak diğer taraftan talep canlı.
Amerika’da konut satışı yüzde 7, Kanada’da yüzde 19, İngiltere ve Hollanda’da yüzde 23 geriledi.
Türkiye’de ise tüm olumsuz şartlara rağmen geçen yıl ocak-kasım döneminde yüzde 1 artışla yaklaşık 1 milyon 278 bin konut satıldı.
Bu talep devam edecek. Yılın ikinci yarısından sonra tablonun netleşeceğini ve yatırımların hızlanacağını düşünüyorum.
