Manşet Aydın'dan Ömer Harmankaya'nın haberine göre, Avukat Egemen Kökçıkaran, gerek ev sahiplerinin gerekse de kiracıların haklarını bilmediğini ancak her iki tarafından müthiş derecede araştırma içerisinde olduğunu dile getirdi.
Kökçıkaran,her iki taraf arasında tahliye ve kira uyarlama davaları olduğunu söyledi.
Enflasyonun aşırı artışının bunda etkili olduğunu belirten Kökçıkaran, “ben sözleşmede yüzde 10 yazmıştım ama emsalleri 5 bin liraya kalıyor, ben ise 3 bin liraya kiraya veriyorum’ gibi kira uyarlama davaları ile mevcuttaki kiracıyı çıkarıp yeni kiracıya daha yüksek kiraya vermek isteyen ev sahipleri mevcut.
Enflasyonun çok yüksek olması ve taşınmazların aşırı artmasından dolayı bu tip davalarla çok fazla karşılaşıyoruz.
Bundan dolayı da insanlarda bu konuda bir popülizm oluştu. Ev sahibi de kiracı da haklarını bilmiyor ama mükemmel bir araştırma içerisindeler.
Gerek internetten gerek hukukçulardan bilgi alarak ‘benim hakkım nedir, biz ne yapacağız’ gibi şeylere rağbet var.
Kiracı geliyor sözleşmesini bize veriyor, ‘beni evden çıkarabilir mi bakar mısın?’ ev sahibi geliyor sözleşmesini veriyor ‘ben kiracımı evden çıkarmak istiyorum bakar mısın?’ diye araştırma içerisindeler” dedi.
Avukat Kökçıkaran, ev sahibi ve kiracıların haklarını tek tek sıraladı;
Kira sözleşmelerinde ev sahiplerinin ne kadar hakkı varsa bir o kadar kiracıların da hakkı var. Avantajlarda var dezavantajlarda var.
Ev sahiplerinin haklarını haklarından bahsedecek olursak: bazı kanun koyucularının belirlediği standartlar var.
Örneğin: Kiraya sınırlı zam yapabilir. Kiracı yasal çerçevede yapılan zammı kabul etmek zorundadır. Bu durum karşılıklı yükümlülüğü olan bir şarttır.
Ev sahibi kiradaki evi satabilir. Öncesinde kiracısını bilgilendirerek bu işlemi gerçekleştirir. Kiracının bilgisi dâhilinde ev sahibi evi üçüncü birine gösterebilir.
Evi yeni satın alan yeni mülk sahibi 1 ay içerisinde mevcut kiracıya noter kanalıyla ihtarname çekerek ‘evi kendim kullanacağım’ gibi gerekçelerle 6 içerisinde kiracının evden çıkmasını talep edebilir.
Süreli kira sözleşmelerinde kirayı sözleşmesini uzatmak istemeyen taraf en az 15 gün öncesinde karşı tarafa kirayı uzatmayacağını beyan etmek zorunda.
Beyan olmadığı zaman mevcuttaki kira sözleşmesi aynı şartlar altında otomatik olarak uzar. Beyan olayı noterden olmasına gerek. Bir telefon mesajı da kanıt olarak gösterilebilir.
Ev sahibinin bir diğer hakkı da tahliye hakkıdır. Kiracının ödeme yapmaması durumunda ev sahibinin otomatik olarak kiracıyı tahliye etme hakkı doğuyor.
Bu konuda kiracıların ev sahibine kira ödediğine dair ispatlaması gerekiyor bunun da en kolay yolu, kira ödemesini banka yoluyla yapmasıdır. Bu durum en büyük anlaşmazlıklardan birisidir.
İhtiyaç dahilinde ev sahibi kiracısına ihtar çekip makul bir süre vererek kiracısını evden çıkarma yetkisine sahiptir. Bu konu da ev sahibinin bir bildirim de bulunması şarttır.
Kira sözleşmesinin noter huzurunda yapılmasına gerek yok. Kırtasiyelerden alınan kira sözleşmesi, bir hukukçudan alınan kira sözleşmesi ya da iki kişinin kendi arasında yaptığı sözleşmeler kabul edilebilir.
Kira sözleşmeleri aynı zamanda sözlü olarak da kabul edilen sözleşmelerdir. Bunlar güvene dayalı sözleşmelerdir.
Örneğin yazılı bir sözleşme olmadan kiracı evde oturuyor. Kiracı o evde oturduğunu şu şekilde ispatlar: kiracı ikametgah belgesi ile, elektrik-su aboneliği ile o adreste oturduğunu ispatlayabilir.
Kira sözleşmesi dolmadan, kanunen belirlenmiş bir sebep olmadan sözleşme devam ettiği sürece kiracı kiralanan taşınmazdan çıkarılamaz.
Kiracının çıkarılamama hakkı vardır. Ev sahibi kafasına göre kiracıya ‘Hadi evden çık’ diyemez. Kanun koyucu keyfi tutumların önüne geçiyor.
Kiracı; sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça kiraya veren ev sahibinden, DASK’tır, zorunlu sigorta, vergi, ev boyaması, ev tadilatları ücretleri talep edebilir.
Kira sözleşmesinde genel şartlarda ‘Kiracı, kiraya verilen apartmanda mahallede komşuluk haklarına, çevre ile iyi geçinmeyi taaddüt eder’ diye bir ibare vardır.
Ev sahibi komşularının rahatsız olduğunu öne sürerek kiracıyı evden çıkarabilir.
