Önce okuyucumu rahatlatayım sonra açıklamasını yapayım. Böyle bir durum okuyucumun aleyhine sonuç doğurmaz, hatta şunu söylemek isterim ki yapılan tespit hatalı.
Şöyle: İşyeri kiralarında brüt kira, net kira ayrımı vardır ancak mesken kiralarında böyle bir ayrım yoktur.
İşyeri kiralarında kira bedelinin yüzde 20’si stopaj olarak ayrılır. Kiracı stopajı yani kiranın yüzde 20’sini Maliye’ye yatırır, yüzde 80’ini kiraya verene öder.
Bu kiranın tümü yani yüzde 100’ü brüt kira olarak belirlenir. Maliye’ye yatırılanı çıkardıktan sonra kiraya verene ödenecek olan yüzde 80’lik kısma da net kira denilir.
Ancak mesken kiralarında böyle bir stopaj kesintisi yoktur. Dolayısıyla belirlenen kira bedeli, olduğu gibi kiraya verene ödenir. Bu nedenle net - brüt ayırımı olmaz.
Böyle bir ayırım yapan bilirkişi hata yapmıştır. Okuyucumun kirası brüt olarak yazılan bedel olarak belirlenmiştir. Bilirkişi raporu kesinleştiğinde hakim bu rakamdan indirim yaparak yeni kira bedelini belirleyecektir.
Peki yeri gelmişken işyeri kiraları için bir açıklama yapayım. Bilirkişi olarak işyeri kiraları için de brüt kira ve net kira tespiti yapmanın bir anlamı yoktur, hatta bölge adliye mahkemesi bazı kararlarında işyeri kira tespitinde mahkemece brüte ve nete birlikte karar verilmesi gerektiği yönünde kararlar vermiştir.
Ben buna da karşıyım. Zira işyeri kirası brüt olarak belirlenir. Kiracı bu rakamın yüzde 20’sini ayırır, Maliye’ye yatırır. Gerisini kiralayana verir dedim.
Peki kiracıya illa ki yüzde 80’ini tespit etmek şart mı? Hayır değil, zira bugün stopaj oranı yüzde 20, belki yarın bu oran değişecek.
Ama mahkeme kararında net kira yazılı olacak ama stopaj oranı değiştiği için yasal olarak net kira değişmiş olacak. Şimdi vatandaş hangisine uysun? Kesinleşmiş mahkeme kararına mı yoksa değişen orana mı?
Yani kiralayan ile kiracı arasında bir ihtilaf yaratılmış olacak. Bunun için kira brüt olarak belirlenir, kesinti yani stopaj, kiranın ödendiği tarihte geçerli oranda kesilir. Ortaya bir ihtilaf çıkmaz. Dolayısıyla işyeri kiralarının da brüt üzerinden tespiti gerekir.
