Deprem sonrası ön plana çıkan konulardan biri olan ev alırken dikkat edilmesi gerekenler başlığını bina ekspertizi ve emlak danışmanı Can Canani Tutal’e sorduk. Tutal, daire alan kişileri aldıkları dairelerin ellerinden alınmaması noktasında uyardı. Ev alma hayali yaşayan insanların kat mülkiyet tapusuna dikkat etmeleri gerektiğini söyleyen Can Canani Tutal, “Daire alan kişi, içine yerleştikten sonra bile aldığı daire elinden alınabilir” dedi. 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli depremlerle beraber insanlar ev alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini araştırmaya başladı. Herkes binanın durumundan ya da sağlamlığından bahsederken, bina ekspertizi ve emlak danışmanı Tutal, kat mülkiyet tapusunun önemine dikkat çekti. Kat mülkiyet tapusunun ne olduğunu anlatan Canani Tutal, inşaatı tamamlanmış ve iskâna açılmış yapılar için verildiğini söyledi. Kat mülkiyetli tapu olmayan yapılardan daire alanların ise evlerinin ellerinden alınabileceğini belirterek yeni alıcıları bu konu hakkında uyardı. Bunun yanı sıra Ankara’da ki kiralık evler hakkında da konuşan Tutal, bu fiyat artışının bir yıla kadar devam edeceğini bildirdi. MİLYARLACA LİRA BOŞA GİDEBİLİR İlk Sayfa'ya konuşan ve kat mülkiyet tapusunun taşınmaz bir yapı için ne kadar önem arz ettiğinin altını çizen Can Canani Tutal, konu hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Tutal, “Daire alan kişinin daireyi alıp, içine yerleştikten sonra bile aldığı daire elinden alınabilir. Hem de verdiği bütün para boşa gider. Bunun sebebi, aldığı dairenin kat mülkiyeti olmadığı için, müteahhitin ödev ve sorumluluklarını yerine getirdiği için dolayısıyla da bunu sormadığı için böyle durumlarla karşılaşılabiliyor. Kat irtifa tapusunda yazar: Şu bağımsız bölüm şu dairedir. Ama bu gerçek mülkiyet değildir. Kişiyi bağlamaz. Tapuyu alırken müteahhitle arsa sahibi arasındaki sözleşmeden haberi olmadığı için sözleşme şartları yerine gelmediğinde müteahhite karşı arsa sahibi dava açar. Bunun adı tapu iptal davası veya tazminat davasıdır. Bu tazminat davasında alması gereken bedelleri müteahhitin satılan dairelerine de el koyarak alır. Ya da tapusunu iptal ederek alır. Burada da daireyi müteahhitten satın alan mağdur duruma düşer. Burada devlet der ki: ‘Önceden arsa sahibi ile yapılan sözleşmeyi kontrol ediniz. Ya da arsa sahibinden muvaffakatname alınız.’ Bu şu demektir. Ben satılan ikinci kat 5 numaralı dairenin satışına rıza gösteriyorum dediği zaman kat irtifa tapusu bir noktada kat mülkiyet tapusu değerine kavuşmuş olur. Burada da mağduriyet yaşanmaz” dedi. EV ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? 20 yılı aşkın süredir çeşitli kurum, kuruluş ve bireylere binalar üzerine raporlar hazırlayan Can Canani Tutal, ev almaya niyetli vatandaşlara bazı önerilerde bulundu. Yeni ev hayaliyle yaşayan ve ev araştırması yapan vatandaşlara seslenen Tutal, “İnsanlar gücü kadar bir şey alabilir. Kimi vatandaş beş milyonluk daire alabilirken kimi bir buçuk milyonluk daire alabilir. Ya da 800 bin liraya da bir ev alan olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken mesele şu: Vatandaşlar ne alırsa alsın; önce aldığı ya da alacağı yerin konumuna baksın. Daha sonra ise tapuda yazan dairenin ne olduğunu belediyeden tespit etsin” şeklinde konuştu. Bunların yanı sıra insanlara tavsiyelerde bulunan Canani Tutal, şöyle devam etti: İnsanlar, daire bilgilerini kontrol etsin, belediye tarafından üzerine konulmuş bir şerh var mı? Diye kontrol etsin. Bütün bunların yanında depremlerle beraber binanın sağlamlık raporuna da önem vermeye başladılar. Vatandaşlar bundan sonra kesinlikle ona da bakmalı.” KİRALAR CEP YAKMAYA DEVAM EDECEK Bina ekspertizliği görevinin yanında aynı zamanda gayrimenkul ve emlak danışmanlığı da yapan Can Canani Tutal, Ankara’da ki kiralık daire fiyatlarının son 3 ayda yerine ve semtine göre 3-6 bin lira arttığını söyledi. Sebebini her ne kadar herkesin depremzedelerin gelişi olarak yorumlasa da aslında seçimlerin bu yükselişte etkisinin bulunduğunu dile getiren Canani Tutal, “Seçimler, kargaşa getiriyor. Suyu bulandırıyor. Tabiri caizse de su bulanınca balık avı kolay olur” dedi. Ayrıca Türk milletinin bazı özelliklerinde de bahseden Tutal, “Her ne kadar muhafazakâr olsak da insanı duygularımızın iyi olduğunu iddia etsek de iş paraya gelince maalesef insani duygularımız geri gidiyor. Bunun için eleştirdiğimizde toplumu eleştirmek bence doğru değil. Toplum bir bütündür. İyi ya da kötü bir durum varsa bilin ki toplum halindedir. Yani toplumun ortak ahlakı için, kimseyi suçlamanın gereği yok. Çıkarlar her şeyden önde geliyor artık. Örneğin, ‘Evim Evin Olsun’ kampanyasına 15 bin kişi katıldı. Yani 15 bin kişi evlerini bedava tahsis etti. Yani iyiyi de kötüyü de topluma mal etmek doğru değil. Çıkarcı bir milletiz” şeklinde, deprem sonrası artışı millet yönünden yorumladı.