Peki, eşi ve çocuğu olmayan bir kişinin düzenlediği vasiyetname nasıl uygulanır? Mirasçılık belgesi nasıl alınır? İşte miras sürecine dair bilinmesi gereken hukuki detaylar.
Kardeşlerin Saklı Payı Var mı?
Miras hukukunda en köklü değişikliklerden biri, kardeşlerin saklı pay hakkı üzerinde yapıldı. Mevcut kanuni düzenlemelere göre; vefat eden kişinin eşi, çocukları veya torunları (altsoyu) bulunmuyorsa, yasal mirasçı olarak kardeşleri kalır. Ancak burada kritik bir detay bulunuyor: Artık kardeşlerin saklı pay hakkı bulunmamaktadır.
Bu durum, miras bırakan kişinin (muris) elini güçlendirmektedir. Eğer kişinin eşi ve çocuğu yoksa, malvarlığını vasiyetname yoluyla dilediği kişiye veya kuruma bırakabilir. Kardeşler, saklı payları olduğu iddiasıyla bu vasiyetnameye itiraz edemezler. Dolayısıyla, hukuka uygun düzenlenmiş bir vasiyetname, mirasçılık sürecinde belirleyici rol oynar.
Vasiyetname Süreci Mahkemede Nasıl İşler?
Vasiyetnamenin varlığı durumunda sürecin resmiyet kazanması için mahkeme aşaması gereklidir. Süreç genel hatlarıyla şu şekilde işler:
Vasiyetnamenin Okunması: Vasiyetname, Sulh Hukuk Mahkemesi'ne sunulur ve burada "vasiyetnamenin açılması ve okunması" işlemi gerçekleştirilir. Bu işlemle vasiyetname aleniyet (açıklık) kazanır.
Kararın Tebliği: Mahkeme, vasiyetnamenin okunduğuna dair bir tutanak/karar hazırlar ve bunu yasal mirasçılara tebliğ eder. Mirasçılar bu aşamada vasiyetnamenin içeriğini resmen öğrenmiş olur.
Mirasçılık Belgesinin Alınması: Vasiyetnamenin okunduğu mahkeme kararı alındıktan sonra, mirasçılar (veya vasiyet alacaklısı) yeniden mahkemeye başvurarak Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) talep eder.
Gayrimenkul İntikali ve Paylaşım
Eğer vasiyetnameye yasal süresi içinde herhangi bir itiraz yapılmamışsa, mahkeme vasiyetnamede belirtilen şartlar çerçevesinde mirasçılık belgesini düzenler. Bu belgede, mirasın kimlere, hangi oranlarda veya hangi şekillerde bırakıldığı açıkça yazar.
Mirasçılar, ellerindeki bu resmi belge ile Tapu Müdürlüklerine başvurarak, vefat eden kişinin üzerindeki gayrimenkullerin intikalini (devrini) gerçekleştirebilirler. Mallar, vasiyetnamede arzu edildiği şekilde paylaşılır.
İtiraz Durumunda Ne Olur?
Süreç her zaman pürüzsüz ilerlemeyebilir. Çok düşük bir ihtimal de olsa; mirastan çıkarılan veya pay alamayan bir kardeş, vasiyetnamenin şekil şartlarına veya ehliyet durumuna itiraz ederek dava açabilir. Eğer mahkeme bu itiraz üzerine bir "tedbir kararı" verirse, mirasın paylaşımı durur ve yargılama süreci başlar. Bu tür karmaşık durumlarda hak kaybı yaşamamak adına uzman bir hukukçudan destek alınması tavsiye edilir.
