Tulpar Holding, sektörün önemli aktörlerinden CVS Havakent ve CVS Portföy iş birliğiyle hazırlattığı dikkat çekici bir raporu kamuoyuna sundu. “Gayrimenkul Değerlemesi Sorunsalı: Vergi Kaybı ve Eksik Sigorta” başlığını taşıyan çalışmada, Prof. Dr. Emre Alkin’in kaleminden çıkan analizlere, Prof. Dr. Kerem Alkin katkı sundu. Rapor, gayrimenkul sektöründeki vergisel adaletsizlikleri, kayıt dışı uygulamaları ve sigorta eksikliklerini net verilerle ortaya koyuyor.
Her Yıl 25 Milyar Dolarlık Kamu Zararı
Raporda dikkat çeken en önemli bulgulardan biri, tapuda beyan edilen rayiç bedel ile gerçek satış fiyatı arasındaki büyük farkın, Türkiye’ye her yıl yaklaşık 25 milyar dolar kaybettirdiği gerçeği.
Yılda 1,5 milyon konutun el değiştirdiği Türkiye’de, bu satışların çoğu, gerçek satış bedelinden düşük bir değerle tapuya bildiriliyor.
Bu durumun, yıllık ortalama 6 milyar dolarlık bir vergi kaybına yol açtığı belirtiliyor.
Toplamda 38 milyon konutun bulunduğu ülkede, düşük rayiç bedellerin neden olduğu kümülatif vergi kaybı 8 milyar doları buluyor.
İmarlı arsalardaki kayıt dışı işlemler de dahil edildiğinde kamu zararının 25 milyar dolara dayandığı ifade ediliyor.
Vergi Adaletsizliği ve Kentsel Dönüşümde Aksama
Rapor, yalnızca vergisel boyuta değil, sosyal ve ekonomik etkilerine de ışık tutuyor:
Gerçek değerin altında kalan sigorta bedelleri, afet anında eksik tazminat ödenmesine yol açıyor.
Bu durum, özellikle kentsel dönüşüm süreçlerini olumsuz etkiliyor ve yeni projelerin hayata geçmesini geciktiriyor.
Aynı zamanda, piyasa fiyatlarıyla uyuşmayan bu sistem, konut erişilebilirliğini azaltıyor, alım gücü düşük kesimleri dezavantajlı hale getiriyor.
"Mevcut Sistem Sürdürülemez"
Tulpar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erkut Çavuş, rapora ilişkin değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi:
“Gerçek satış değeri üzerinden vergilendirme, hem kamu maliyesi hem de toplumsal gelir adaleti için büyük önem taşıyor. Mevcut sistem sürdürülebilir değil. Daha şeffaf, adil ve sürdürülebilir bir değerleme ve vergilendirme modeline geçiş şart.”
Murat Kurum: Gerçek Değer Üzerinden Tapu Harcı Alınmalı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da daha önce yaptığı açıklamalarda, tapu harçlarının gerçek satış değeri üzerinden alınması gerektiğini vurgulamıştı. Kurum, konuyla ilgili şu uyarıda bulunmuştu:
“Gerçek değer üzerinden tapu harcı alınması, adaletsizliği ve haksızlığı ortadan kaldıracaktır.”
Şeffaflık Zorunlu
Gayrimenkul sektörünün daha adil, sürdürülebilir ve güvenilir bir yapıya kavuşması için, hem değerleme sisteminde hem de tapu işlemlerinde gerçek bedel esaslı bir modele geçilmesi şart görünüyor. Rapor, bu değişimin yalnızca kamu gelirlerini artırmakla kalmayacağını, aynı zamanda kentsel dönüşüm, sigorta güvenliği ve yatırımcı adaleti açısından da kritik önemde olduğunu vurguluyor.
