Kocaeli’nin Gebze ilçesinde geçtiğimiz günlerde aynı aileden dört kişinin hayatını kaybettiği yedi katlı binanın çökmesi, kentsel dönüşümün hızının neden artırılması gerektiğini bir kez daha acı bir şekilde gösterdi.
İstanbul'da 600 Bin Çürük Bina, 50 Bini Kritik Eşikte
Uzmanların verilerine göre, İstanbul genelinde yaklaşık 600 bin binanın çürük olduğu tahmin ediliyor. Bu devasa risk yığınının içinde ise yaklaşık 39 ilçedeki 50 bin yapı, "her an kendiliğinden yerle bir olabilir" uyarısıyla kritik eşikte bulunuyor.
Devletin "Yarısı Devletten" gibi büyük teşvik ve destek paketlerini devreye sokmasına rağmen, ev sahiplerinin süreci ağırdan alması, çürük yapı stoğunun tasfiyesini istenen sürate ulaştıramıyor.
Uzmanlara Göre Çökme Sebepleri
Binaların depremsiz ortamda dahi kendiliğinden çökmesinin temelinde, inşaat kalitesindeki hatalar yatıyor:
Kalitesiz Yapı ve Mühendislik Hizmeti Yoksunluğu: Binaların mühendislik hizmeti alınmadan, düşük kaliteli ve yetersiz malzemeyle inşa edilmesi.
Sonradan Kat Ekleme: Özellikle eski yapılara ruhsatsız ve izinsiz bir şekilde fazladan kat çıkılması, binanın taşıyıcı sistemini kaldıramayacağı yükün altına sokuyor.
Uzmanlar, İstanbul’da bu tür mühendislik hizmeti almadan yükseltilmiş yüksek katlı binaların sayısının çokluğunun bir fecaat olduğunu vurguluyor.
1999 Öncesi Yapılar Acilen Boşaltılmalı
Kahramanmaraş merkezli depremler, kentsel dönüşen bölgelerdeki yapıların neredeyse hasar almadığını; ancak dönüşüm kararı iptal edilen yerlerde ise büyük yıkımlar yaşandığını kanıtladı. Bu durum, dönüşümün bir tercihten öte, bir zorunluluk olduğunu gösterdi.
Bu kapsamda, uzmanların acil eylem çağrısı ise net:
İstanbul’da çok sayıda ekonomik ömrünü tamamlamış bina var. Özellikle 1999 Marmara depremi öncesi yapılmış yapılar ve 30 senenin üzerindeki binalar acilen boşaltılmalı, derhal yıkılmalı veya güçlendirme sürecine alınmalıdır.
Kentsel dönüşümdeki yavaşlık devam ederken, her geçen gün çöken binalar, yetkililere ve ev sahiplerine tanınan sürenin artık dolduğunu gösteriyor.