"Bir Ayda Ev Bulmam İmkânsız"
İki yıldır aynı evde kiracı olarak yaşayan Ö.İ., evin yeni sahibinden gelen ani bir telefonla büyük bir şok yaşadı. Yeni ev sahibi, kendi oturduğu konutun kentsel dönüşüme girdiğini ve bu nedenle Ö.İ.’nin oturduğu daireye taşınması gerektiğini belirtti. Evini Temmuz ayına kadar boşaltmasını isteyen malikin bu talebi yalnızca sözlü olarak iletmesi ve bir aydan kısa süre vermesi ise kiracıyı çaresiz bıraktı.
Kiracı Ö.İ. yaşadığı süreci şöyle anlatıyor:
“Bu kadar kısa sürede nasıl yeni bir ev bulabilirim? Üstelik bana dönüşüme dair hiçbir yazılı belge sunulmadı. Ya sadece bahane uyduruyorsa ve evi daha yüksek bir fiyata kiralamayı planlıyorsa? Gerçek ihtiyaç mı, ticari çıkar mı, bunu nasıl anlayabilirim?”
Sözlü Tahliye Talebi Yeterli mi?
Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, tahliye süreçlerinde izlenmesi gereken hukuki yolları şöyle açıklıyor:
“Ev sahibinin tahliye talebini sözlü olarak iletmesi mümkündür, çünkü yasada ihtarname zorunlu değildir. Ancak kiracı bu bildirime rağmen evi boşaltmazsa, ev sahibi tahliye davası açmak zorundadır. Kiracı, kira sözleşmesi süresi dolmadan ve mahkeme kararı olmadan zorla çıkarılamaz.”
Kentsel Dönüşüm, Tahliye İçin Geçerli Gerekçe mi?
Peki bir evin kentsel dönüşüme girmesi, ev sahibinin kiracısını tahliye etmesi için yeterli bir gerekçe midir? Avukat Kiraz bu soruya net bir yanıt veriyor:
“Evet, bu durum Borçlar Kanunu kapsamında ‘ihtiyaç sebebiyle tahliye’ sayılır. Ancak kiracı, gerekçeye inanmadığı takdirde evi tahliye etmeyebilir ve ev sahibinin dava açarak bu ihtiyacını ispatlamasını talep edebilir.”
Bu noktada ispat yükümlülüğü tamamen ev sahibine aittir. Mahkeme, ev sahibinden riskli yapı raporu, yıkım kararı ve ilgili diğer resmi belgeleri sunmasını ister. Belgelerle süreç doğrulanırsa, mahkeme kiracının tahliyesine karar verir.
Tazminat Hakkında Kiracıların Bilmesi Gerekenler
Kiracıların en çok merak ettiği konulardan biri de tazminat hakkı. Bu konuda da önemli uyarılarda bulunan Kiraz, tazminatın her durumda geçerli olmadığını vurguluyor:
- Gönüllü tahliyede tazminat hakkı doğmaz.
- Eğer kiracı, ev sahibine güvenerek evi kendi rızasıyla boşaltırsa ve sonrasında ev başkasına kiralanırsa, hiçbir tazminat hakkı talep edemez.
- Tazminat hakkı sadece mahkeme kararıyla tahliye edilen kiracılar için geçerlidir.
- Ev sahibi, mahkeme kararıyla tahliye ettirdiği evi 3 yıl içinde haklı bir sebep olmaksızın başka birine kiralarsa, eski kiracı
- son bir yıllık kira bedeli + taşınma masraflarını talep edebilir.
Kiracıların Haklarını Bilmesi Hayati Önem Taşıyor
Kentsel dönüşüm süreci, gerçekten ihtiyaç temelli olduğunda ev sahiplerine yasal haklar tanısa da, bu gerekçenin kötüye kullanımı kiracılar için ciddi mağduriyetler yaratabiliyor. Kiracıların sözlü bildirimlerle evlerini boşaltmadan önce hukuki destek almaları ve haklarını iyi bilmeleri büyük önem taşıyor.
