Ödenmesi gereken vergi tutarı hesaplanırken öncelikle konut kira gelirleri toplamından istisnaya tabi olan kısımlar çıkarılır.
Kalan kısım için yapılan giderler tespit edilerek matrahtan düşülür ve kalan kısmın girdiği dilimlere göre ödenmesi gereken gelir vergisi hesaplanır.
Konutta sadece tek mesken için istisna uygulanır. Kira gelirini beyan etmeyen veya eksik beyan edenler istisnadan faydalanamaz.
İstisna haddinin üzerinde konut geliri elde edenler bu istisna oranı düştükten sonra beyanname verebilir.
İstisna oranı sadece bir konutta kullanılabildiği için birden fazla konuttan kira geliri elde edenlerin buna dikkat etmesi gerekir.
Öte yandan iş yeri kira gelirinde beyan sınırı geçilmesi durumunda istisna oranı düşülmez.
Kira Gelir Beyannamesi Nasıl Verilir?
www.gib.gov.tr adresi üzerinden "Hazır Beyan Sistemi"ne giriş yapıp hazırlanan beyanları onaylayarak veya üzerinde gerekli değişiklikleri yaparak hızlı ve kolay bir şekilde kira beyanı verilebilir.
Hazır Beyan Sistemi'ne 7 gün 24 saat ulaşılabiliyor.
Ayrıca ikametgahın bulunduğu bölgedeki vergi dairesinde de bu işlem yapılabiliyor.
KİRA GELİR BEYANI İÇİN TIKLAYINIZ
Kira gelirlerinden kişiye tahakkuk eden vergiler mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenebilir.
Birinci taksitin damga vergisi ile birlikte 31 Mart, ikinci taksitin 31 Temmuz'a kadar ödenmesi gerekiyor.
Mükellefler, vergilerini İnteraktif Vergi Dairesi ve GİB mobil uygulaması üzerinden, anlaşmalı bankaların şubelerinden, alternatif ödeme kanallarından (internet bankacılığı, telefon bankacılığı, mobil bankacılık), PTT iş yerlerinden ve tüm vergi dairelerinden ödeyebiliyor.
İnternet kullanamayan veya vergi dairesine gidemeyen 60 yaş üzeri mükellefler, okuma yazma bilmeyenler ile engelli ve hastalar "444 0 189" numaralı Vergi İletişim Merkezi'nden yardım isteyebiliyor.
2023 Kira Geliri İstisna Tutarları
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesine göre; binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2023 yılı için 21.000 lirası gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu rakam 2022 yılı için 9.500 lira idi.
21.000 Türk Lirasını geçmeyen konut kira gelirlerinin beyan edilmesi gerekmiyor.
Kira gelirinin bu tutarı geçmesi halinde ise bu kısım gelir vergisinden istisna tutulmaktadır.
İstisna tutarının üzerinde gelir elde edilmesine rağmen beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi durumunda, istisnadan yararlanma hakkı ortadan kalkıyor.
Konut için Kira Geliri Muafiyeti Ne Kadar?
317 Sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca, 2022 yılında elde edilen kira gelirleri için, kira gelir vergisinden muafiyet sınırları mesken olarak kiraya verilen yerler için 9 bin 500 liradır.
Kira geliri bu miktarın altında kalanların kira vergisi ödemelerine gerek yoktur.
İşyerleri için Kira Geliri Muafiyeti Ne Kadar?
İşyeri kira geliri beyanname verme sınırı ise 70 bin liradır.
Bu tutarlardan sonra kalan matrah üzerinden kira gelir vergisi oranları, yüzde 15 den başlayıp yüzde 40’a kadar çıkabilmektedir.
Örnek Kira Gelir Vergisi Hesaplama
2022 yılında aylık 2 bin lira (yıllık 24 bin lira) kira geliri elde eden emekli Mehmet amca kira gelirini vergi dairesine beyan ettiğinde bu 24 bin liradan 9 bin 500 lira istisna tutarı düşülür.
Yani daha az tutar üzerinden vergilendirilir.
Kira gelirinin yanında market, lokanta vs yerlerin işletilmesi gibi faaliyetlerden ticari kazanç elde edenler, zirai kazanç elde edenler veya avukat, doktor gibi serbest meslek kazancı olanlar istisna uygulamasından yararlanamazlar.
Bu istisna sadece konuttan elde edilen kira gelirlerine uygulanır. İşyeri kira gelirlerine uygulanmaz.
Konut kira geliri toplamı 40.000 lira, işyeri kira geliri toplamı 55.000 lira olan bir kişinin konut ve işyeri kira gelirleri toplamı 70.000 lirayı geçtiği için hem konut hem de işyeri kira gelirlerine ilişkin beyanname vermesi gerekmektedir.
Konut kira geliri toplamı 20.000 lira, işyeri kira geliri toplamı 45.000 lira olan bir kişinin konut ve işyeri kira gelirleri toplamı 70.000 lirayı geçmediğinden sadece konut kira gelirine ilişkin beyanname vermesi gerekmektedir.
Kira Gelir Vergisinde Giderler Nasıl Düşülür?
Kira geliri 9.500 lirayı aştığı için beyanname verenler, gelirlerinden istisnayı (9.500 lira) beyannamelerinde düşebiliyor.
Kira gelir vergisi hesaplanırken düşülebilecek giderler şunlar:
Son beş yılda konut alanlar, konut edinim bedelinin (tek bir konut için) yüzde 5’ni kira gelirinden düşebiliyor. İşyeri kira gelirinin vergi hesabında, yüzde 5 giderden faydalanılamıyor.
Kiraya verilen gayrimenkul için borçlanılan kredinin (2022’de ödenen) faizleri gelirden düşülebilir.
Kiraya verilen taşınmazla ilgili sigorta giderleri.
Emlak vergisi de dâhil olmak üzere taşınmazla ilgili olarak ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara katılma payları gider yazılabilir.
Konut kira geliri elde ederken, diğer taraftan kendisi de kirada oturanların ödedikleri kira bedelleri de (lojman kiraları dâhil) hesaplamada gider olarak dikkate alınabiliyor.
Beyannamede kira gelirinden düşülebilecek diğer ‘gerçek giderleri’ de; amortisman giderleri, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, onarım, idare giderleri, sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar olarak özetleyebiliriz.
