Ekonomist Bilal Demir, kira artışı düzenlemesinin nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirdi...
Kira artışı düzenlemesi nedir?
Kira artışı düzenlemesi, konut kiralarında 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek şartıyla artış yapılmasını öngören bir geçici hükümdür.
Düzenleme, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un açıklamasının ardından Meclis’te kabul edilmiş ve Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Düzenlemenin amacı, konut kiralarındaki aşırı artışları önlemek ve kiracıları korumaktır.
Bakan Tunç, düzenlemenin “Türkiye’deki şu anda şartlar nedeniyle alınan bir tedbir” olduğunu vurgulamıştır.
Kira artışı düzenlemesi kimleri kapsıyor?
Kira artışı düzenlemesi, yasanın yürürlüğe girdiği tarih ve daha sonraki tarihlerde yapılan kira sözleşmelerini kapsamaktadır.
Yani 1 Temmuz 2023’ten sonra başlayan veya yenilenen kira sözleşmeleri için geçerlidir. Düzenleme, sadece konut kiralarını ilgilendirmekte olup işyeri kiralarına uygulanmamaktadır.
Düzenleme, özellikle beşinci yılını dolduran ve uzama dönemine giren kiracılar için bir avantaj sağlamaktadır.
Bu kiracılar, ev sahiplerinin kira tespit davası açarak kirayı yükseltme hakkından korunmaktadır.
Kira artışı düzenlemesi nasıl uygulanacak?
Kira artışı düzenlemesinin uygulanabilmesi için 1 Temmuz’da başlayıp 30 Haziran’da biten kira sözleşmesi olması gerekmektedir.
Bu tarihler arasında yenilenen kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğu kabul edilmektedir.
Örneğin, 1 Temmuz 2023’te başlayan ve 30 Haziran 2024’te biten bir kira sözleşmesinde, bir önceki kira yılında (1 Temmuz 2022 - 30 Haziran 2023) aylık bin lira olan kira bedeli en fazla bin 250 liraya çıkabilecektir.
Ancak bu durum, ev sahibinin daha fazla zam talep edemeyeceği anlamına gelmemektedir.
Ev sahibi, kiracının beşinci yılını doldurması halinde kira tespit davası açarak mahkemeden daha yüksek bir kira belirlenmesini isteyebilmektedir.
Bu durumda mahkeme, bilirkişi raporu ve hakkaniyet ilkesi doğrultusunda yeni bir kira bedeli tespit edebilmektedir.
Kira artışı düzenlemesi kiracı ve ev sahibinin haklarını nasıl etkiliyor?
Kira artışı düzenlemesi, hem kiracı hem de ev sahibinin haklarını korumayı amaçlamaktadır.
Kiracı, kira artış oranının yüzde 25 ile sınırlandırılması sayesinde konut kiralarındaki aşırı artışlardan korunmaktadır.
Ayrıca ev sahibi, kira artış oranında anlaşamadığı takdirde kiracıyı zorla evden çıkaramamaktadır.
Ev sahibi, ancak kiracının beşinci yılını doldurması halinde kira tespit davası açabilmekte ve mahkeme kararıyla kiracının tahliyesini isteyebilmektedir.
Ev sahibi ise, kira artış oranının yüzde 25 ile sınırlandırılması nedeniyle kira gelirinde kayba uğramamaktadır.
Zira ev sahibi, yeni kiraya verdiği veya işyeri için kullandığı konutlarda kira artış oranını serbestçe belirleyebilmektedir.
Ayrıca ev sahibi, kiracının beşinci yılını doldurması halinde kira tespit davası açarak mahkemeden daha yüksek bir kira belirlenmesini talep edebilmektedir.
Kira artışı düzenlemesi ne zaman sona erecek?
Kira artışı düzenlemesi, geçici bir hüküm olduğu için 1 Temmuz 2024’te sona erecektir. Bu tarihten sonra kira artış oranları yeniden belirlenecektir.
Ancak düzenlemenin süresinin uzatılması veya kalıcı hale getirilmesi de mümkündür. Bu konuda Meclis’in kararı belirleyici olacaktır.
Kira artışı düzenlemesi hakkında bilmeniz gerekenler
Kira artışı düzenlemesi, konut kiralarında 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek şartıyla artış yapılmasını öngören bir geçici hükümdür.
Düzenleme, yasanın yürürlüğe girdiği tarih ve daha sonraki tarihlerde yapılan kira sözleşmelerini kapsamaktadır.
Yani 1 Temmuz 2023’ten sonra başlayan veya yenilenen kira sözleşmeleri için geçerlidir.
Düzenleme, sadece konut kiralarını ilgilendirmekte olup işyeri kiralarına uygulanmamaktadır.
Düzenleme, özellikle beşinci yılını dolduran ve uzama dönemine giren kiracılar için bir avantaj sağlamaktadır. Bu kiracılar, ev sahiplerinin kira tespit davası açarak kirayı yükseltme hakkından korunmaktadır.
Kira artışı düzenlemesinin uygulanabilmesi için 1 Temmuz’da başlayıp 30 Haziran’da biten kira sözleşmesi olması gerekmektedir.
Bu tarihler arasında yenilenen kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğu kabul edilmektedir.
Ev sahibi, kiracının beşinci yılını doldurması halinde kira tespit davası açarak mahkemeden daha yüksek bir kira belirlenmesini isteyebilmektedir.
Bu durumda mahkeme, bilirkişi raporu ve hakkaniyet ilkesi doğrultusunda yeni bir kira bedeli tespit edebilmektedir.
