3 Yıl Sonra Aynı Depozito: 9.500 TL İade Edildi
Dilek G., üç yıl önce taşındığı eve 9.500 TL kira ile girmiş ve bir kira bedeli kadar depozito ödemişti. Ancak taşındığı dönemde 9.500 TL olan kira, zamanla 19.000 TL’ye yükseldi. Evden ayrılırken son kira bedeli üzerinden depozitoyu geri almak isteyen kiracı, ev sahibi tarafından reddedildi. Ev sahibi yalnızca ilk alınan 9.500 TL'yi iade etti.
Dilek G., “Depozitoyu son kira tutarı üzerinden almak istedim ama ev sahibim kabul etmedi. Uğraşmak istemedim ve 9.500 TL'yi geri aldım” dedi.
Depozito Hangi Kira Bedeline Göre İade Edilmeli?
Peki, böyle bir durumda kiracı ne yapabilir? Hangi kira bedeli geçerlidir? Konuyu değerlendiren Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) ilgili maddeleri doğrultusunda şu bilgileri verdi:
TBK 342’ye Göre Depozito Kuralları
-
Depozito bedeli en fazla 3 aylık kira bedeli kadar olabilir.
-
Depozito, vadeli bir hesaba yatırılmalı ve tarafların izni olmadan çekilememelidir.
-
Uygulamada çoğunlukla vadeli hesap sistemine uyulmadığı için iade konusunda tartışmalar yaşanmakta.
Yargıtay Ne Diyor?
Kiraz, Yargıtay’ın emsal kararlarına dikkat çekti:
“Yargıtay, kiracıdan alınan depozitonun tahliye anındaki kira bedeliyle orantılı olarak iade edilmesine hükmediyor. Örneğin; kiracı 5.000 TL kira ile evi kiralayıp 10.000 TL depozito vermişse, tahliye sırasında kira 15.000 TL olmuşsa, iade edilecek depozito 30.000 TL olmalı.”
Dövizle Alınan Depozito TL Olarak İade Edilemez
Depozitonun dövizle alınması halinde, mal sahibinin aynı döviz cinsinden iade etmesi gerektiğini belirten Kiraz, TL ile iade edilmesinin Yargıtay tarafından kötü niyet olarak değerlendirildiğini ifade etti.
Depozito Sözleşmeye Nasıl Yazılmalı?
Kiracılar için sözleşmede dikkat edilmesi gereken kritik noktalar:
-
“Alındığı şekliyle iade edilir” maddesi kesinlikle kabul edilmemeli.
-
Boya, badana, temizlik gibi masrafların depozitodan düşüleceği yönünde özel bir hüküm yoksa, bu giderler mal sahibine aittir.
-
Depozito iadesine ilişkin açık ve güncel kira bedeline göre oran belirten hükümler tercih edilmeli.
Sorun Yaşanırsa Ne Yapmalı?
-
Depozito anlaşmazlığı durumunda zorunlu arabuluculuk süreci devreye giriyor.
-
Arabuluculukta uzlaşma sağlanmazsa, konu mahkemeye taşınıyor ve 2-3 yıl sürebilecek bir dava süreci başlıyor.
-
Bu süreçte yargılama ve avukatlık masrafları, yasal faiz kaybı gibi çeşitli yükümlülükler doğabiliyor.
Çözüm Vadeli Hesap Sistemi
Avukat Kiraz’a göre en güvenilir çözüm, kanunun öngördüğü şekilde vadeli hesap sisteminin yaygınlaştırılması:
“Bu yöntem hem kiracıyı hem de ev sahibini korur. Banka güvencesi ile iade süreci şeffaf ve hukuki zeminde ilerler.”
