Kira Artışında Yasal Sınır Ne?
Mevzuata göre, kira artışı yılda bir kez ve sadece sözleşme yenileme tarihinde yapılabiliyor. Zam oranı ise TÜFE 12 aylık ortalama baz alınarak hesaplanıyor. Bu oran, yasal olarak uygulanabilecek azami artış sınırıdır. Ev sahibi, bu oranın altında bir artış yapabilir ancak üzerine çıkması mümkün değil. Daha yüksek artış talepleri ise yalnızca mahkeme kararı ile geçerli olabilir.
Kira Düşük Kaldıysa Ev Sahibi Ne Yapabilir?
Kira bedelinin, bulunduğu bölgedeki piyasa ortalamasının çok altında kalması durumunda, özellikle 5 yıldan uzun süredir aynı kiracının oturduğu konutlarda, ev sahibi kira tespit davası açabilir. Ancak dava öncesinde arabuluculuk süreci zorunlu tutulmaktadır. Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa, konu mahkemeye taşınabilir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus var: Mahkemeler ev sahibinin talep ettiği artış oranını doğrudan kabul etmez. Karar verirken emsal kira bedelleri, konutun konumu, fiziksel durumu ve kiracının uzun süreli kullanımına bağlı olarak “hakkaniyet indirimi” gibi faktörleri göz önünde bulundurur. Üstelik bu davalar genellikle 2-3 yıl gibi uzun bir sürede sonuçlanmaktadır. Bu nedenle uzmanlar, mümkünse tarafların karşılıklı uzlaşmasını önermektedir.
Kira Zammında Anlaşmazlık Tahliye Sebebi Olur mu?
Kiracı, yasal sınırlar içinde yapılan zam teklifini reddettiğinde ev sahibi tek başına bu gerekçeyle tahliye davası açamaz. Tahliye için ev sahibinin konuta fiili ihtiyacı olması ya da kiracının 10 yıllık uzama süresini tamamlamış olması gerekir. Bu kriterler dışında kira artışıyla ilgili anlaşmazlık, tek başına tahliye sebebi sayılmaz.
Dava Süreci Devam Ederken Zam Yapılabilir mi?
Geçmiş dönemde uygulanan %25’lik kira artış sınırı nedeniyle açılan kira tespit ve tahliye davaları halen devam ediyor. Ancak dava sürecinin devam etmesi, kiracının yeni dönem için zam yapmamasına gerekçe olamaz. Mahkeme sürecinde dahi olsa, kiracının TÜFE 12 ay ortalamasına göre belirlenen zam oranını ödemesi gerekmektedir.
