Son dönemde konut kiralarındaki fahiş artışların ardından, vatandaşın en büyük gider kalemlerinden biri haline gelen site ve apartman aidatları için beklenen adım atıldı. Yönetimlerin keyfi zam kararlarına karşı hukuki sınırlar netleşirken, kiracıları koruyan emsal niteliğinde kurallar devreye girdi. Uzmanlar, özellikle lüks konutlarda oturan kiracılar için "aidatın kirayı geçemeyeceği" prensibine dikkat çekti.
Genel Kurul Kararı Olmadan Zam Yapılamaz
Yılbaşının yaklaşmasıyla birlikte site yönetimlerinden gelen zam haberleri artarken, Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz önemli uyarılarda bulundu. Yeni dönemde yöneticiler, "giderler arttı" gerekçesiyle keyfi olarak aidat artışı yapamayacak. Aidatların belirlenmesi ve artırılması, yalnızca Kat Malikleri Genel Kurulu'nda onaylanan bütçelerle mümkün olabilecek. Bu kurala uymayan yönetim kararlarına karşı hem ev sahiplerinin hem de kiracıların itiraz hakkı bulunuyor.
Kiracıya Kira Bedeli Kalkanı
Yeni düzenlemenin en çarpıcı maddesi, kiracının ödeyeceği aidat miktarına getirilen üst sınır oldu. Buna göre; bir kiracının ödemekle yükümlü olduğu aidat tutarı, aylık kira bedelini aşamayacak.
Aylık kirası 15.000 TL olan bir dairede oturan kiracıya, sitenin lüks giderleri nedeniyle 20.000 TL aidat yansıtılması durumunda; kiracı yasal olarak sadece kira bedeli kadar (15.000 TL) ödeme yapacak. Aradaki 5.000 TL'lik fark ise mülk sahibi tarafından karşılanacak. Bu uygulama, özellikle aidatların kiralarla yarıştığı markalı konut projelerinde kiracılara nefes aldıracak.
Kim, Neyi Ödeyecek? Sorumluluklar Ayrıştı
Yeni dönemde "İşletme Gideri" ve "Yatırım Gideri" ayrımı keskinleşiyor. Yargıtay'ın yerleşik içtihatları ve yeni düzenlemeler ışığında gider kalemleri şu şekilde ayrılıyor:
Kiracının Sorumluluğu (İşletme Giderleri): Günlük kullanıma dayalı temizlik, personel maaşı, elektrik ve su gibi periyodik giderler.
Ev Sahibinin Sorumluluğu (Demirbaş ve Yatırım): Asansör yenileme, bina mantolama, güçlendirme çalışmaları ve apartman görevlisinin kıdem tazminatı gibi kalıcı değer katan harcamalar.
Her Şeyi Kiracı Öder Maddesi Tarih Oldu
Kira sözleşmelerine eklenen ve kiracıyı tüm masraflardan sorumlu tutan "Tüm aidat ve apartman masrafları kiracıya aittir" şeklindeki maddeler artık geçersiz sayılacak. Hukuka aykırı aidat artışları veya demirbaş giderlerinin kendisinden istendiği durumlarda kiracılar, bir ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak dava açma hakkına sahip olacak.