Günümüz koşullarında hızlı artış seyrinde olan kira bedellerinin artık kişileri merkezi ilçe konumlarından uzaklaştırdığını vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme Koordinatörü Serkan Bal, “İstanbul genelinde konutların ortalama kira rakamları 2023 yılı içerisinde Ocak ayında aylık 12.500 TL iken Haziran ayı itibariyle bu tutar 17.500 lira seviyesine ulaştı.
Konutları bina yaşlarına göre ayrıştırdığımızda 0-5 yaş aralığındaki daireler Ocak ayı içerisinde aylık 15 bin lira iken Haziran ayında ortalama 21.000 lira rakamlarına ulaştı. Dairenin bulunduğu konum, site özellikleri, manzara durumlarına göre kira rakamları 21 bin TL’nin çok üzerine de çıkabilmektedir, binanın yaşı, yer aldığı kat ve merkezi konumlardan uzaklığına göre 12 bin lira rakamının altına da inebilmektedir.” dedi.
Kadıköy ilçesi özelinde yaptıkları çalışmadan da bahseden Bal, “Kadıköy’de Ocak ayı içerisinde ortalama kira tutarları aylık 22 bin lira rakamlarında iken Haziran ayı içerisinde 27 bin lira seviyelerine ulaştı. Kira tutarları 0-5 yaş binalarda yüzde 32, 6-14 yaş binalarda yüzde 39, 15-30 yaş binalarda yüzde 23, 30 yaş üstü binalarda ise yüzde 26 arttı.” şeklinde konuştu.
İstanbul'a ve Kadıköy'e atanan bir memur kira bedelini ödeyebilir mi?
Memur olarak çalışan bir kişinin kiralık konut bulabilmesiyle ilgili de çalışma yapan Bal,” İstanbul’a yeni atanmış bir memur ilçe merkezli konumlarda değil ancak şehrin çeperlerinde kiralık konut bulabilecektir. Ya da şehir merkezinde yakın konumda fakat daha eski yapılmış binaları tercih etmek durumunda kalacaktır.
Kadıköy genelinde durumu değerlendirdiğimizde minimum kira ücreti ortalaması 19 bin lira tutarlarındadır. Bu rakam ortalamayı temsil etmekte olup; Merdivenköy, Sahrayı Cedit, Dumlupınar, Eğitim Mahallesi bölgelerinde eski binalarda yer alan konutlar 13 bin lira ile 17 bin lira aralığında kiraya verilebilmektedir.”
Ancak konut stokunun artırılması ile birlikte alternatifler de çoğalabilecek
Kira rakamlarındaki artışları dikkate aldığımızda memurların atandıkları ilin kira seviyelerine bağlı olarak kira desteği alması gerekliliği doğduğunu görüyoruz. Her şehrin veya hatta her büyükşehrin ilçelerine bağlı olarak kira desteği şartlarının değişken olması günün koşullarına göre daha adil olacak gibi duruyor. Dünya değişiyor, şartlar da değişiyor. Büyük şehirlerdeki kira desteğinin arttırılması memurların da bu şehirlerde kira tutarlarını karşılayabilmesi adına önemli rol oynayacaktır.
Ülke genelinde özellikle İstanbul’da ki hızlı kira artışlarının da önüne geçebilmek ancak barınma sorununun çözülebilmesi ile etkili olacaktır. Konut stokunun artırılması ile birlikte alternatifler de çoğalacaktır, bununla birlikte gayrimenkulde kira rakamları kiracılar tarafından daha da rahat ödenebilir bir ortam oluşturabilecektir. Normalde hane halkı gelirinin %25’inden fazla gideri olmaması gereklidir, ancak bu rakam ülkemizde son 10 yılda yüzde 30-35 seviyelerine çıkmışken son bir yılda yüzde 50-55 seviyelerine gelmiştir.
Kira konusunda hızlı çözüm önerilerinden biri olarak binalarda kullanılmayan çatı aralılarına iskan izni verilmesi ve bina sakinlerinin bu alanı kiraya vermesi imkanı geliştirilebileceğini düşünüyoruz. Bu alanların kullanılabilir konut niteliğine dönüştürülerek iskana açılması en azından 1-2 kişinin barınma ihtiyacını bir kısmını karşılayacaktır.
Bina sakinleri bu alanlardan kira geliri elde ederken kiralanacak yer ihtiyacı duyanlarında barınma sorununa bir nebze çare olacaktır, aynı zamanda devlette yapılan bu kira kontratlarından vergi alabilecektir. İstanbul’da bu şekilde kullanılabilecek en az 15 bin binanın oluğu düşünülürse, bu alanlar hazırlanıp ortalama 1 kişiye kiralansa en az 10 bin kişinin kiralama sorunu çözülmüş olur. Aslında bu rakamın çok daha büyük olduğunu düşünüyoruz. Şirket olarak uzun süredir bu konuya değiniyoruz ve yetkililerin bu konuya eğilmesini bekliyoruz.” diyerek sözlerini tamamladı.
