Dünya Gazetesi'nden Numan Emre Ergin'in Yazısı...
Arsa ve Arazi Teslimleri
29 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Konut ve Arsa için KDV oranları 1 Nisan 2022 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmişti. Buna göre;
Arsa ve arazi teslimlerinde KDV oranı yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmiştir.
Bu indirim, kurumların 2 yıldan az süre elde bulundurdukları taşınmazlar açısından önemlidir; zira en az 2 tam yıl elde tutulan taşınmazların satışı KDV Kanunu md. 17/4.r uyarınca KDV’den istisnadır.
Konut Teslimleri
Assolisti sona bıraktım. KDV oranlarında yapılan değişikliklerden belki de en önemlisi konut teslimlerine ilişkin.
Değişiklik öncesinde konut teslimlerinde KDV oranı; net alanı 150 metrekare altındaki konutlarda konutun büyükşehirde olup olmamasına, yapı ruhsat tarihine, inşaat sınıfına ve arsanın emlak vergisi değerine göre belirlenmekte ve yüzde 1 - yüzde 8 oranları uygulanmaktaydı. Net alanı 150 metrekare üzerindeki konutlarda ise yüzde 18 KDV oranı uygulanmaktaydı.
Son yıllarda arsa değerlerindeki artış nedeniyle büyükşehirlerde yüzde 1 KDV’ye tabi konut oldukça azalmıştı.
Yapılan değişiklik ile büyükşehirlerde olup olmadığına bakılmaksızın 1 Nisan 2022 tarihinden sonra yapı ruhsatı alınmış konutun net alanının 150 metrekareye kadar olan kısmı için KDV oranı yüzde 8, aşan kısım için ise yüzde 18 olarak uygulanacaktır.
Diğer taraftan, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerlerde dönüşüm projeleri çerçevesinde yapılan konutların net alanının 150 m²’ye kadar olan kısmı için KDV oranı yüzde 1, aşan kısım için ise yüzde 18 olacaktır.
1 Nisan 2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alınmış veya kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi yapılmış projeler kapsamında inşa edilen konutlar için eski uygulanma geçerli olmaya devam edecektir. Bu durumda, konut teslimlerinde KDV uygulaması yapı ruhsatının alınma tarihine göre aşağıdaki şekilde olacaktır.
1 Nisan 2022 tarihi öncesinde yapı ruhsat alınmışsa:
Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022’den önce alınmış ya da kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi 1 Nisan 2022’den önce yapılmış projeler kapsamında inşa edilen konutların tesliminde uygulanacak KDV oranları aşağıdaki gibi olacaktır.
1 Nisan 2022 tarihi sonrasında yapı ruhsat alınmışsa
Yapı ruhsatı 1 Nisan 2022’den sonra alınmış ya da kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi 1 Nisan 2022’den sonra yapılmış projeler kapsamında inşa edilen konutların tesliminde uygulanacak KDV oranları aşağıdaki gibi olacaktır.
Konut teslimlerinde KDV uygulamasının sadeleştirilmesini olumlu buluyorum.
Diğer taraftan, ikinci el konut satışlarında yapı ruhsat tarihinin alınma tarihine bağlı olarak eski sistemin mi yoksa yeni sistemin mi uygulanacağı net değil; bu konunun tebliğle açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
CB Kararında, Kararın yürürlük tarihinden (1 Nisan 2022) önce yapı ruhsatı alınmış konutlar için kaldırılan veya değiştirilen hükümlerin uygulanmasına devam edileceği belirtilmiştir.
Kararda birinci ve ikinci el konut satışları açısından bir ayırım yapılmadığından eski sistemin ikinci el konut satışları için de geçerli olduğu sonucu çıkarılabilir.
Diğer taraftan, sonraki el değiştirmelerde yapı ruhsatının ne zaman alındığının takibi uygulamada zor olacaktır.
150 metrekare altındaki konutlarda KDV oranının yüzde 1’den yüzde 8’e artırılması, bu konutlarda fiyat artışlarına yol açacaktır.
Konut satışlarının önemli bir bölümünün bu sınıfta olduğu ve bu konutların alıcılarının daha ziyada alt ve orta gelir düzeyindekilerin olduğu düşünülürse, bu oran artışı hem vatandaşı hem inşaat sektörünü olumsuz etkileyecektir. İzmir, Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlerde ev sahibi olmak çalışan kesim için artık tatlı bir hayal olacaktır.