EMLAK GÜNDEMİ

Maliye’den Tapu Harcı Denetimi: Düşük Beyanlara Yapay Zekalı Takip

Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında yapay zeka destekli algoritmalarla gayrimenkul sektöründeki denetimlerini sıklaştırıyor. Özellikle tapuda düşük bedelli satış beyanları artık daha yakından izleniyor.

Konut Satışları Artarken Denetimler de Artıyor

2024 yılında konut satışlarında durgunluk algısı olsa da, TÜİK verilerine göre satışlar %20,6 artarak 1 milyon 478 bin 25 adede ulaştı. Bu hareketlilik, Maliye’nin dikkatini gayrimenkul işlemlerine daha da yoğunlaştırmasına neden oldu.

Gelir İdaresi’nden Yeni Yazılar: Artık "İzaha Davet" Değil, "Ödeme Talebi"

Geçtiğimiz haftalarda çok sayıda mükellefe, son 5 yılda yaptığı tapu işlemlerine ilişkin “tapu harcı eksik beyanı” konulu yazılar gönderildi. Bu yazılar, daha önce gönderilen "izaha davet" metinlerinden farklı olarak, doğrudan ödeme yapılmasını talep eden nitelikte.

Yazıya göre:

  • Tapu tescil işlemlerinde beyan edilen bedel, yapılan analiz ve çapraz kontroller sonucunda gerçek satış değerinden düşük bulunmuştur.
  • Eksik beyan edilen harç tutarının, yazı ekindeki dilekçe doldurularak 15 gün içinde ödenmesi istenmektedir.
  • Ödeme, Dijital Vergi Dairesi üzerinden veya ilgili vergi dairesine yapılabilmektedir.

Nasıl Tespit Ediliyor?

Gelir İdaresi; değerleme raporları, internet ilanları, emsal satışlar ve kamu kurumlarından elde edilen verilerle çapraz analiz yaparak satış bedelinin düşük beyan edildiğini ileri sürüyor.

Ancak dikkat: Danıştay kararlarına göre böyle durumlarda yalnızca piyasa analizleri yeterli görülmemekte, banka kayıtları veya taraf beyanları gibi somut deliller aranması gerektiği sıkça vurgulanıyor.

Yazıyı Alanlar Ne Yapmalı?

Gönderilen yazı bir bilgilendirme niteliği taşıyor ve henüz ödeme yapılmaması halinde doğrudan bir ceza ya da yaptırım içermiyor. Ancak ileride yapılacak olası bir vergi incelemesinde vergi ziyaı cezası ile karşılaşmamak adına harekete geçilmesi tavsiye ediliyor.

Tapu Harcı Neye Göre Hesaplanır?

Unutulmamalıdır ki tapuda beyan edilen bedelin yasal olarak “gerçek satış bedeli” olması gerekir. Belediyeden alınan “rayiç bedel” yalnızca asgari bir sınırdır. Gerçek değerin altında beyan yapılan işlemler, gelecekte vergi riskleri doğurabilir.