Dünya genelinde köyler boşalıyor, devletler çözüm arıyor
Kırsal nüfusun hızla azalması, gençlerin büyük şehirlere göç etmesi ve nüfusun yaşlanması, birçok ülkeyi yeni arayışlara yöneltti.
İtalya’dan Japonya’ya, Kanada’dan Rusya’ya kadar pek çok ülke, kırsal bölgeleri yeniden canlandırmak ve yerel ekonomiyi ayakta tutmak için sıra dışı bir çözüm buldu: Bedava ev ve arsa projeleri.
Bu kapsamda bazı ülkeler sembolik ücretlerle ev satarken, bazıları tamamen ücretsiz konut ve arsa tahsisi yapıyor. Ortak amaç ise aynı: Boşalan köyleri yeniden yaşanabilir hale getirmek.
İtalya: 1 Euro’luk Köy Evleri
İtalya, “1 Euro Ev (Case a 1 Euro)” projesiyle dünyada en bilinen örneklerden biri haline geldi.
Sicilya, Sardunya ve Toskana gibi bölgelerdeki terk edilmiş köy evleri, sembolik olarak 1 Euro karşılığında satışa sunuluyor.
Ancak projede önemli bir şart var:
Alıcılar, evi satın aldıktan sonra 3 yıl içinde restore edip yaşanabilir hale getirmek zorunda. Belediyeler, tarihi dokunun korunması için süreci yakından denetliyor.
Bazı yerel yönetimler, alıcılara vergi muafiyeti, düşük faizli kredi ya da küçük restorasyon hibeleri de sağlıyor. Amaç, özellikle gençleri ülkenin güneyinde boşalan kasabalara çekmek.
Japonya: “Akiya Bank” ile Ücretsiz Evler
Dünyanın en yaşlı nüfusuna sahip ülkelerinden Japonya, “Akiya Bank (Boş Ev Bankası)” sistemiyle terk edilmiş konut sorununa farklı bir yaklaşım getiriyor.
Belediyeler tarafından yönetilen çevrim içi platformlarda, mirasçısız kalan veya yıllardır boş duran evler listeleniyor.
Bazı konutlar sıfır maliyetle, bazıları ise 1.000 doların altında fiyatlarla satılıyor.
Alıcıların çoğu zaman o bölgede ikamet etme, çocuk yetiştirme veya iş kurma şartlarını yerine getirmesi gerekiyor.
Japon hükümeti, bu yolla kırsal alanları gençleştirip büyük şehirlerdeki yoğunluğu azaltmayı hedefliyor.
Kanada: Kırsalda Ücretsiz Arsa ve Konut Teşviki
Kanada’da özellikle Manitoba, Saskatchewan ve Alberta eyaletleri, küçük kasabalarda nüfusu artırmak için bedava arsa ve konut programları başlattı.
Taşınmayı kabul eden ailelere devlet ya da belediye tarafından ücretsiz arsa tahsis ediliyor.
Ancak katılımcıların en az 5 yıl boyunca bölgede yaşama, çalışma veya iş kurma zorunluluğu bulunuyor.
Bazı bölgelerde taşınma ve tadilat giderlerinin bir kısmı da devlet tarafından karşılanıyor.
ABD: “Free Land” Programlarıyla Boş Kasabalara Hayat Veriliyor
ABD’de Kansas, Nebraska ve Iowa gibi eyaletlerde, “Free Land (Ücretsiz Arsa)” uygulamaları uzun süredir devam ediyor.
Bu kapsamda küçük kasabalar, nüfusu artırmak amacıyla ev yapmak isteyenlere bedelsiz arsa tahsis ediyor.
Devlet, altyapı hizmetlerini sağlıyor ve vergisel kolaylıklar sunuyor. İnşaat maliyeti ise tamamen alıcıya ait.
Programın amacı, göç nedeniyle boşalan Amerikan iç eyaletlerini yeniden yaşanabilir hale getirmek.
Rusya: “Uzak Doğu Arsası” ile 1 Hektar Bedava Toprak
Rusya’da 2016’da başlatılan “Uzak Doğu Arsası (Far East Hectare)” projesiyle vatandaşlara 1 hektar ücretsiz toprak veriliyor.
Arsalar, Vladivostok ve çevresindeki düşük nüfuslu bölgelerde yer alıyor.
Alıcılar, verilen arsayı 5 yıl içinde tarım, konut, turizm veya ticaret amacıyla değerlendirmek zorunda.
Bu süre içinde kullanılmayan arsalar devlet tarafından geri alınıyor.
Proje, ülkenin batıya yığılmış nüfusunu doğuya yönlendirmeyi ve bölgesel kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlıyor.
Macaristan ve Romanya: Genç Ailelere Ev Hibesi
Doğu Avrupa’da da kırsal nüfusu korumaya yönelik benzer politikalar uygulanıyor.
Macaristan, üç veya daha fazla çocuğu olan ailelere devlet hibesiyle ev sahibi olma fırsatı sunarken;
Romanya’da kırsal bölgelerde yaşayan genç ailelere bedava konut tahsisi yapılıyor.
Amaç, genç nüfusu ülkede tutmak ve köy yaşamını yeniden canlandırmak.
Bedava Evlerin Ortak Amacı Aynı
Farklı ülkelerde farklı şekillerde yürütülen bu projelerin temel hedefi ortak:
Boşalan köyleri yeniden yaşatmak, kırsal ekonomiyi canlandırmak ve nüfus dengesini korumak.
Uzmanlara göre, bedava ev ve arsa kampanyaları kısa vadede sembolik görünse de, uzun vadede yerel üretimi artırma, turizmi canlandırma ve bölgesel kalkınmayı destekleme açısından büyük önem taşıyor.