Sözleşme Yazılı Şart Değil Ama…
Kira sözleşmelerinde yazılılık, kanunen zorunlu değil. Ancak ispat kolaylığı sağlaması nedeniyle yazılı yapılması şiddetle öneriliyor. Konut ve çatılı işyeri sözleşmeleri 6 aydan uzun süreli olduğunda özel hükümlere tabi oluyor.
Tahliye Sebepleri: Hangi Durumlarda Geçerli?
Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının tahliyesine yol açabilecek başlıca sebepler:
-
İhtiyaç nedeniyle tahliye: Ev sahibinin ya da yakınlarının gerçek barınma ihtiyacı.
-
Yeniden inşa/imar: Binada esaslı tadilat veya yeniden yapım.
-
Yeni malikin ihtiyacı: Mülkiyet değiştiğinde, yeni malikin kullanma talebi.
-
Tahliye taahhüdü: Kiracının hür iradesiyle imzaladığı yazılı belge.
-
İki haklı ihtar: Aynı kira döneminde kira ödemesinin iki kez aksatılması.
-
Başka konutun bulunması: Kiracı veya eşinin oturmaya elverişli başka bir evi olması.
Tahliye davalarında çoğu durumda, sözleşme bitiminden itibaren 1 ay içinde dava açılması gerekiyor.
Tahliye Taahhüdü: En Kritik Belge
Geçerli olması için kiracının bizzat imzalaması, sözleşme günü düzenlenmemesi ve noter üzerinden alınması tavsiye ediliyor. Süresi gelen taahhüt, bir ay içinde icra takibine konu edilebiliyor.
Kira Artışı: Yasal Sınır TÜFE
Ev sahipleri, sözleşme yenilemelerinde en fazla 12 aylık ortalama TÜFE oranında zam yapabiliyor. Yasal oranın üzerindeki artış talepleri geçerli değil. Kiracılar fazla ödeme baskısı görürse Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurabiliyor.
Depozito ve “Hor Kullanım”
Güvence bedeli, en fazla 3 aylık kira tutarında olabiliyor. Olağan dışı zararlar kiracıya ait; ancak yıllar içindeki doğal yıpranmadan dolayı boyama masrafları kiracının sorumluluğunda değil.
Alt Kira, Aidat ve İmalatlar
-
Alt kiralama için ev sahibinin yazılı izni şart.
-
Aidat ödenmezse temerrüt doğurabilir ve tahliyeye sebep olabilir.
-
Zorunlu imalatların masrafı ev sahibine, lüks ve faydalı imalatların masrafı ise kiracıya ait.
Konut Dokunulmazlığı ve Teslim Prosedürü
Ev sahibi, kiracının rızası olmadan eve giremez. Anahtar teslimi ve tahliye tutanağı yapılmadan ev boşaltılsa bile kira borcu sona ermiş sayılmaz.
Ayrımcılık Yasağına Dikkat
“Yalnızca memura verilir” ya da “öğrenciye kiralanmaz” gibi ilanlar hukuken sorunlu. Tarafların sözleşme serbestisi olsa da, ilan dilinde ayrımcılıktan kaçınmak gerekiyor.