Aynı bölgede 10 Ağustos’ta yaşanan 6.1 büyüklüğündeki depremin ardından henüz iki buçuk ay geçmişken, Sındırgı’nın yeniden sarsılması deprem uzmanlarını da şaşırttı. Ağustos ayındaki depremde Balıkesir’de 624, Manisa’da 105 olmak üzere toplam 729 binada bin 36 bağımsız bölümde hasar tespit edilmişti.
Balıkesir’de her üç konuttan biri korumasız
Son yaşanan deprem, Türkiye’deki “deprem sigortası açığını” bir kez daha gündeme taşıdı. Hürriyet yazarı Noyan Doğan’ın aktardığı verilere göre, Balıkesir’deki toplam 377 bin konutun yalnızca 247 bini Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) kapsamında bulunuyor. Bu da şehirdeki konutların yüzde 65’inin sigortalı olduğu, geri kalan yüzde 35’inin ise hâlâ korumasız olduğu anlamına geliyor.
10 Ağustos’taki deprem sonrası DASK’a 422 konuttan hasar başvurusu yapılmış, toplamda 25 milyon TL ödeme gerçekleştirilmişti. 27 Ekim’deki ikinci depremde ise bu sayı 197 konutla sınırlı kaldı. DASK, depremin ardından üç gün içinde 167 bin TL hasar ödemesi yaptı.
Konut sigortasında tablo daha vahim
Zorunlu deprem sigortasının yanı sıra isteğe bağlı konut sigortası tarafında ise tablo daha da endişe verici. Balıkesir’de 377 bin konuttan yalnızca 103 bininin konut sigortası bulunuyor. Sındırgı özelinde ise bu sayı yalnızca bin 246. Buna rağmen Balıkesir, Türkiye genelinde sigortalılık oranı yüksek iller arasında gösteriliyor.
Türkiye genelinde 16 milyon konut korumasız
Ülke genelinde sigortalanabilir konut sayısı 20 milyonun biraz üzerinde. DASK verilerine göre, bu konutların yüzde 57’si yani yaklaşık 11,5 milyonunun zorunlu deprem sigortası var. Ancak konutların yalnızca yüzde 18’inin hem DASK hem de deprem teminatlı konut sigortası bulunuyor.
Bu da 16,3 milyon konutun olası bir deprem karşısında finansal korumadan yoksun olduğu anlamına geliyor. Diğer bir deyişle, her beş konuttan dördü sigortasız durumda.
İşletmelerin yüzde 75’i de korumasız
Depreme karşı koruma açığı sadece konutlarla sınırlı değil. Türkiye’deki ticari işletmelerin de yalnızca dörtte biri sigortalı. Geriye kalan yüzde 75’lik kesim, olası bir depremde hem yapısal hem ekonomik olarak büyük risk altında.
Deprem gerçeği: Koruma bilinci hâlâ yetersiz
DASK, herkesin erişebilmesi için düşük primli bir sistemle çalışıyor. 100 metrekarelik bir konut için maksimum teminat 941 bin 800 TL seviyesinde. Ancak bu rakam, birçok konutun yeniden inşa maliyetini karşılamaktan uzak kalabiliyor. Bu nedenle uzmanlar, DASK’ın üzerine isteğe bağlı deprem teminatlı konut sigortasının da yaptırılmasının önemini vurguluyor.
Sındırgı’da iki ay içinde yaşanan iki büyük deprem, Türkiye’nin hâlâ depreme karşı finansal ve yapısal anlamda yetersiz hazırlandığını bir kez daha ortaya koydu.