Miras kalan taşınmazlarda sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biri, mülkiyetin henüz mirasçılar adına geçirilmeden satış işlemlerine kalkışılmasıdır. Okurlarımızdan birinin aktardığı olayda da benzer bir durum yaşanıyor: Anne ve babadan kalan gayrimenkuller henüz mirasçılar adına tescil edilmemiş olmasına rağmen, küçük kardeş kendi hissesini satmaya çalışıyor. Peki bu mümkün mü?
Tescil Olmadan Satış Mümkün Değil
Türk Medeni Kanunu’na göre, miras kalan bir gayrimenkul ancak tüm mirasçılar adına tescil edildikten sonra paylı mülkiyete dönüştürülür ve bu aşamadan sonra kişi kendi hissesini satabilir. Ancak henüz tereke (miras) üzerinde elbirliği mülkiyeti varsa, yani gayrimenkul tapuda mirasçılar adına tescil edilmemişse, hiçbir mirasçı kendi başına satış yapamaz.
Elbirliği Mülkiyetinde Satış Hakkı Yok
Elbirliği mülkiyeti, mirasçıların tüm malın tamamı üzerinde ortak ve bölünmemiş bir hakka sahip olması anlamına gelir. Bu durumda, hissedarlar kendi başlarına üçüncü kişilere satış yapamaz, ancak diğer tüm mirasçılarla birlikte hareket ederek işlem yapabilirler.
Zeytinliği Kendi Parseline Katmak da Hukuka Aykırı
Olayda dikkat çeken bir başka konu ise annenin ölümünden sonra kalan zeytinliğin, babanın onayı ile küçük kardeş tarafından kendi parseline katılması. Bu da hukuken geçerli değil. Çünkü anne öldüğünde onun mirası yalnızca eşine değil, çocuklarına da geçer. Dolayısıyla baba tek başına karar veremez; çocukların da miras hakkı doğar. Bu hakların devri veya feragat edilmesi gerekir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Son Durum
Anlaşılan o ki, yaşanan miras ihtilafı yargıya taşınmış ve “ortaklığın giderilmesi davası” açılmış. Mahkeme, taraflar arasında anlaşma sağlanamayınca taşınmazın satılmasına karar vermiş. Bu durumda satıştan elde edilecek bedel, mirasçılara payları oranında dağıtılacak. Eğer okuyucumuzun bu taşınmaz üzerinde yaptığı değer artırıcı bir katkı varsa (örneğin bina inşası, ekim-dikim vb.), bu katkı da mahkemece dikkate alınarak pay dağılımında farklılık yaratabilir.
Hukuki Destek Önemli
Bu gibi karmaşık ve teknik konularda hak kaybı yaşamamak adına bir avukattan profesyonel destek almak büyük önem taşır. Miras hukuku süreçleri zaman alabilir ve her ayrıntının titizlikle incelenmesi gerekir.
Henüz mirasçılar adına tescil edilmemiş bir gayrimenkulde bireysel hisse satışı mümkün değildir. Aynı şekilde, diğer mirasçıların haklarını yok sayarak bir taşınmazı kendi mülküne katmak da geçersizdir. Ortaklığın giderilmesi davası ile çözüm aranan bu gibi durumlarda, adil bir sonuç için yargı süreci ve hukuki danışmanlık kaçınılmazdır.
