Bakanlığın hayata geçirdiği Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) sayesinde artık ilan veren kişilerin kimlik ve yetki belgeleri doğrulanıyor. Böylece hem kayıt dışı emlakçılıkla mücadele ediliyor hem de piyasayı bozan yapay fiyat artışlarının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Sahte İlanların Perde Arkası
Türkiye’de en sık karşılaşılan sahte taşınmaz ilanları yalnızca fiyatla sınırlı değil. Uzmanlara göre yanıltıcı ilanlarda şu yöntemler dikkat çekiyor:
-
Gerçeğe aykırı metrekare ve bina yaşı bilgisi,
-
Eksik veya yanlış adres ve konum bilgileri,
-
Tek fotoğraf ya da aldatıcı görseller kullanılması,
-
Fiyatın piyasa ortalamasının çok altında gösterilmesi.
Gayrimenkul uzmanı Özden Çimen, sistemin alıcı güvenini artırdığını belirterek “Alıcı tarafı artık kendini daha güvende hissediyor, satıcılar da daha şeffaf bir süreçle karşılaşıyor” dedi.
“Çantacılar” Azaldı, Güven Arttı
Gayrimenkul uzmanı Emir Pakkan ise uygulamanın sektörde olumlu etkiler yarattığını vurguladı:
“Yetki belgesi olmayan kişilerin ilan vermesi büyük ölçüde engellendi. ‘Çantacı’ diye tabir edilen aracılar piyasadan çekilmeye başladı. Kullanıcı artık ilan sahibinin kimlik ve yetki bilgisinin doğrulandığını biliyor.”
Buna rağmen Pakkan, sistemin tamamen kusursuz olmadığını da ekledi:
“Sahte kimlik kullanımı ya da üçüncü şahıslar üzerinden ilan girilmesi hâlâ mümkün. Bu nedenle tüketiciler yine dikkatli olmalı.”
Dolandırıcıların Yöntemleri: “Sadece Bugün Kaparo”
Dolandırıcıların en sık kullandığı yöntemlerden biri kapora tuzağı.
-
“Acil satış”, “sadece bugün kaparo” gibi ifadeler,
-
Ev görülmeden para istenmesi,
-
Piyasa değerinin çok altında fiyatlarla ilan verilmesi,
kapora dolandırıcılığında öne çıkan yöntemler.
Uzmanlar, ev görülmeden ve resmî sözleşme yapılmadan kesinlikle kapora ödenmemesi gerektiğini vurguluyor.
İstanbul’da Fiyat Balonuna Dikkat
Özellikle İstanbul’da dönemsel olarak fiyat balonları oluşabiliyor.
-
Üniversite öğrencilerinin yoğun talebi,
-
İş için göç eden nüfus,
-
Bazı kişi ve kurumların “stoklama” yaparak arzı kısması,
fiyatların yapay şekilde yükselmesine neden oluyor.
Özden Çimen, bu manipülasyonların özellikle belirli dönemlerde yoğunlaştığını belirterek “Arz kısıtlandığında fiyatlar gerçek değerinin çok üzerine çıkabiliyor” uyarısında bulundu.
Dolandırıcılığa Karşı Çözüm: Güvenli Ödeme Sistemleri
Uzmanlara göre, bankaların sunduğu güvenli ödeme sistemlerinin gayrimenkul işlemlerinde de yaygınlaşması dolandırıcılık vakalarını büyük ölçüde azaltabilir. Taşıt alımlarında kullanılan güvenli yöntemlerin artık konut satışlarında da benimsenmesi öneriliyor.
Ticaret Bakanlığı’nın hayata geçirdiği Elektronik İlan Doğrulama Sistemi, sahte ilan ve manipülatif fiyatlarla mücadelede önemli bir adım oldu. Ancak tüketicilerin hâlâ dikkatli olması, özellikle gerçek dışı fiyat ve acele kapora taleplerine karşı uyanık davranması gerekiyor.
