Özellikle İstanbul’da iki yatak odalı bir dairenin ortalama fiyatı günümüzde 120 bin euro civarında. Bu fiyat Batı Avrupa ile kıyaslandığında hâlâ uygun görünse de, yüksek enflasyon (%38 yıllık) ve düşük ortalama maaşlar (600 euro civarı), konut erişilebilirliğini ciddi şekilde etkiliyor.
Avrupa’da Konut Fiyatlarındaki Artış Oranları
Avrupa genelinde konut fiyatları son 9 yılda ortalama %53 oranında artış gösterdi. Ancak bazı ülkelerde bu oran çok daha yüksek oldu:
- Macaristan: Fiyatlar 2015’e göre 3 kat arttı. Budapeşte’de konut fiyatları 250 bin ila 1,5 milyon euro arasında değişiyor.
- İzlanda: Fiyatlar yaklaşık 2,5 kat arttı. Reykjavik çevresinde ortalama konut fiyatı 558 bin euro.
- Litvanya, Portekiz, Çekya, Bulgaristan, Estonya ve Polonya: Bu ülkelerde de fiyatlar iki katın üzerinde yükseldi.
- Finlandiya: Konut fiyatlarında son 10 yılda sınırlı bir artış görüldü. Hatta bazı dönemlerde düşüş yaşandı.
Kira Fiyatlarında En Büyük Artış Türkiye’de
Ev sahibi olmanın zorlaştığı bu dönemde kiralar da ciddi şekilde arttı. Eurostat ve OECD verilerine göre:
- Türkiye’de kira fiyatları son 10 yılda yaklaşık 8,8 kat arttı.
- Estonya, Litvanya ve İzlanda gibi ülkelerde kiralar 2010 yılına göre %120 ila %300 arasında arttı.
- Yunanistan’da ise kira fiyatları aynı dönemde %13 düştü.
Avrupa’da Konut Maliyetleri ve Yaşam Giderleri
2015-2025 arasında konutla ilgili toplam maliyetler de yükseldi. Isınma, elektrik ve bakım gibi giderleri kapsayan konut maliyetleri:
- Estonya’da 2 kattan fazla arttı.
- Polonya ve Çekya’da yaklaşık %180 oranında yükseldi.
- AB genelinde ortalama artış %40'ın üzerinde.
- İspanya ve Arnavutluk ise en düşük artışı yaşayan ülkeler oldu.
2023 yılı itibarıyla İrlanda, konut maliyetlerinin en yüksek olduğu AB ülkesi konumunda. Onu Fransa, Almanya ve İtalya takip ediyor. Malta, Macaristan ve Bulgaristan ise en düşük konut maliyetine sahip ülkeler arasında.
Gençler Ebeveyn Evinden Daha Geç Ayrılıyor
Yüksek konut ve kira fiyatları, gençlerin kendi evlerine çıkmasını zorlaştırıyor. Eurostat verilerine göre AB’de gençler ortalama 26,3 yaşında aile evinden ayrılıyor. Bu yaş:
- Finlandiya’da 21,4
- Hırvatistan’da ise 31,8 olarak ölçüldü.
Gayrimenkule En Fazla Yatırım Yapan Ülkeler
2023 yılı verilerine göre AB genelinde konut yatırımları GSYH’nin ortalama %5,8’ine denk geldi. En yüksek yatırım oranı:
- Güney Kıbrıs (%8,6)
- İtalya (%7)
- Almanya (%6,9)
- Fransa (%6,4)
Öte yandan, Polonya (%2,2) ve Yunanistan (%2,3) konut yatırımlarında son sıralarda yer aldı.
